Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – objawy kliniczne, klasyfikacja, kryteria rozpoznania

WPROWADZENIE

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) jest najczęstszą przewlekłą chorobą reumatyczną wieku rozwojowego i stanowi złożony zespół chorobowy o zróżnicowanej etiopatogenezie i symptomatologii oraz niejednorodnym obrazie klinicznym. Wiąże się z licznymi powikłaniami i spośród wszystkich przewlekłych chorób zapalnych jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności w wieku rozwojowym. Chorobowość jest szacowana na ok. 1 na 1000 dzieci, natomiast częstość zachorowań wynosi od 2 do 28 na 100 000 populacji dziecięcej – w Polsce blisko 10 na 100 000 populacji dziecięcej.
Zespół obejmuje siedem odrębnych kategorii klinicznych: postać układową (systemową, uMIZS, sJIA), postać nielicznostawową, przetrwałą (npMIZS, poJIA) i rozszerzającą (nrMIZS, eoJIA), postać wielostawową z obecnością czynnika reumatoidalnego (wMIZS RF+, pJIA RF+), postać wielostawową bez obecności czynnika reumatoidalnego (wMIZS RF–, pJIA RF–), młodzieńcze łuszczycowe zapalenie stawów (MŁZS, JPsA), zapalenie stawów związane z zapaleniem przyczepów ścięgien (MIZS ERA, enthesitis related arthritis) i niezróżnicowane zapalenie stawów (nzMIZS, unJIA).
Rozpoznanie jest oparte na objawach klinicznych. Warunkiem koniecznym do ustalenia rozpoznania MIZS jest początek choroby przed 16. rokiem życia i utrzymywanie się objawów klinicznych, w tym zapalenia stawów, przez co najmniej 6 tygodni. Rozpoznanie powinno zostać poprzedzone wykluczeniem innych przyczyn zapalenia stawów na podstawie tzw. listy wykluczeń, która obejmuje infekcyjne, reaktywne, alergiczne i toksyczne zapalenia stawów, choroby rozrostowe, inne zapalne choroby tkanki łącznej, artropatie w chorobach krwi i chorobach metabolicznych, układowe niezapalne choroby tkanki łącznej, artropatie w chorobach immunologicznych, gościec psychogenny i fibromialgię.

OBJAWY KLINICZNE

Podstawowym procesem chorobowym w przebiegu MIZS jest zapalenie stawów, przejawiające się obrzękami, wysiękami, bardzo rzadko bolesnością oraz ograniczeniem ruchomości. Najczęściej proces chorobowy zajmuje duże stawy obwodowe kończyn dolnych, głównie kolanowe. Zajęcie stawów z reguły jest asymetryczne, rzadko obejmuje drobne stawy rąk (symetryczne zajęcie stawów). Wczesnym objawem może być zajęcie kręgosłupa szyjnego (stwierdzane znacznie rzadziej niż u dorosłych).
Typowym objawem MIZS jest utykanie, spowodowane przykurczem zgięciowym zajętego stawu kończyny dolnej. Na dalszym etapie widoczne stają się zaniki mięśniowe....


Pełna treść artykułu...