Zastosowanie edycji genomu w terapii – kontekst immunologiczny

W ramach terapii osób z chorobami genetycznymi proponuje się zastosować edycję genomu indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych (induced pluripotent stem cells – iPSc) lub hematopoetycznych komórek macierzystych (hematopoetic stem cells – HSC) ze szpiku chorego. Pozornie wydaje się, że takie podejście pozwala na otrzymanie komórek autogennych. Nie będzie to jednak zawsze przeszczep autologiczny w ścisłym tego pojęcia znaczeniu. Odrzucenie transplantu będzie bardziej prawdopodobne w przypadku chorób recesywnych warunkowanych mutacjami typu nonsens, ponieważ u tych pacjentów białko pojawiające się po edycji genomu będzie „obce” dla organizmu gospodarza, pomimo że zostanie wyprodukowane przez autogenne komórki. Abstrahując od opisywanego powyżej zagadnienia dość unikalnej sytuacji transplantologicznej, wykorzystanie pochodnych iPSc czy komórek HSC z edytowanym genomem wydaje się bardziej obiecujące w przypadku chorób, których objawy zależą od dysfunkcji komórek krwi niż np. w dystrofii mięśniowej lub mukowiscydozie. Edycja genomu jest również stosowana do udoskonalenia autogennych limfocytów T z chimerycznym receptorem antygenowym (chimeric antigen receptor T-cells – CAR-T). Edycja genomu w połączeniu z technologią iPSc powinna umożliwić otrzymanie tzw. uniwersalnych komórek do transplantacji, w tym uniwersalnych CAR-T. Edycja genomu jest więc szczególnie istotna w kontekście immunologicznym.

Genome editing of induced pluripotent stem cells (iPSc) or hematopoietic stem cells (HSC) from the patient’s bone marrow is proposed as part of the gene therapy. It seems that this approach allows obtaining autogenous cells. However, it will not always be an autologous transplant in the strict sense of this term. Transplant rejection will be more likely to occur in recessive diseases caused by nonsense mutations, since in these patients’ organism the protein that appears after genome editing will be “foreign” to the host, although it will be produced by autogenous cells. Apart from the aspect of the quite unique transplant situation described above, the use of iPSc derivatives or HSC cells with an edited genome seems to be more promising in diseases in which symptoms depend on blood cell dysfunction than, for example, in muscular dystrophy or cystic fibrosis. Genome editing is also used to refine autogenous T cells with chimeric antigen receptor T-cells (CAR-T). Finally, genome editing in combination with iPSc technology should enable the production of the so-called universal cells for transplantation, including universal CAR-T. Genome editing is therefore particularly important in an immunological context.