Operacja bariatryczna pomaga w leczeniu łuszczycy
Autor: Alicja Kostecka
Data: 15.03.2017
Źródło: AK
O pozytywnym wpływie operacji bariatrycznych na leczenie otyłych pacjentów z łuszczycą i łuszczycowym zapaleniem stawów mówi dr hab. Aneta Szczerkowska-Dobosz z Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergolologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Przyjęło się łączyć operacje bariatryczne z diabetologią jednak wyniki badań amerykańskich naukowców sugerują, że otyli pacjenci z łuszczycą po operacjach bariatrycznych doświadczają zmniejszenia nasilenia objawów łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów. Jaki związek z operacją bariatryczną ma łuszczyca?
Operacje bariatryczne należą do inwazyjnych metod leczenia otyłości, częstego problemu u chorych na łuszczycę. Otyli chorzy nie tylko częściej cierpią na cięższą postać łuszczycy, lecz także gorzej reagują na leczenie biologiczne. Nie jest jasne, czy nadmierna masa ciała predysponuje do łuszczycy, czy też łuszczyca prowadzi do otyłości, wiadome jest natomiast, że korelacja łuszczycy i otyłości wiąże się z prozapalnym środowiskiem, związanym z nadmiarem tkanki tłuszczowej wydzielającej liczne prozapalne cytokiny, w tym kluczową cytokinę w patogenezie łuszczycy - TNF-alfa. Obserwacje poparte publikacjami wskazują, że zabiegi bariatryczne, które przyczyniają się do zmniejszenia wagi ciała, poprawiają stan chorych na łuszczycę i łuszczycowe zapalenie stawów. Ostatnie opublikowane wyniki badań na dużej populacji otyłych chorych na łuszczycę w Danii, których poddano temu leczeniu, potwierdzają korzystny wpływ na stan skóry/i stawów zabiegów bariatrycznych. Badania te wykazały ponadto, że ten pozytywny wpływ zależy od stosowanej metody: lepszy efekt na przebieg łuszczycy uzyskano u chorych leczonych metodą gastric bypass, niż u osób u których otyłość leczona była regulowaną opaską żołądkową.
Jaki wpływ na powikłania związane z operacją bariatryczną mają leki stosowane w leczeniu łuszczycy ?
Leki ogólne stosowane w leczeniu łuszczycy można podzielić na leki klasyczne i leki biologiczne. W Polsce do leków klasycznych stosowanych w leczeniu ogólnym łuszczycy zalicza się cyklosporynę, metotreksat i retinoidy. Metotreksat ma działanie immunosupresyjne i hipotetycznie może zwiększać ryzyko infekcji, jednak badania oparte na obserwacjach chorych leczonych operacyjnie ortopedycznie z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów nie wykazały zwiększonego ryzyka okołooperacyjnego. Przed planowymi zabiegami nie zaleca się przyjmowania cyklosporyny. Z kolei retinoidy wpływając na proces proliferacji i różnicowania się naskórka mogą zaburzać gojenie, jednak nie ma konieczności przerywania terapii chorych, u których leczenie tym lekiem jest niezbędne.
W leczeniu łuszczycy o średnim i ciężkim przebiegu stosuje się nowoczesne leki biologiczne, głównie inhibitory TNF-alfa, które mogą zwiększyć ryzyko zakażenia i utrudnić proces gojenia się ran. Czy terapię biologiczną anty-TNF należy przerwać przed operacją bariatryczną?
Czynnik martwicy nowotworu odgrywa istotną rolę w reakcjach immunologicznych, w obronie przed infekcjami i w gojeniu. Brakuje jednoznacznych wytycznych postępowania w okresie okołooperacyjnym z chorymi otrzymującymi leki anty-TNF. Większość zaleceń sugeruje wstrzymanie terapii przed planowymi, dużymi zabiegami chirurgicznymi. Liczne obserwacje wskazują jednak, że kontynuacja leczenia nie zwiększa ryzyka infekcyjnych powikłań okołooperacyjnych i należy indywidualnie ocenić ryzyko i korzyści przerwania terapii lekiem anty-TNF w okresie okołooperacyjnym.
Operacje laparoskopowe, takie jak założenie opaski czy resekcja żołądka dają mniejsze powikłania niż operacje przeprowadzane tradycyjnie?
Z racji specjalizacji nie jestem ekspertem w tym temacie. Wiadomo jednak, że obecnie operacje bariatryczne z laporoskopowego dostępu są postępowaniem z wyboru i wiążą się ze zmniejszonym odsetkiem powikłań oraz mniejszą śmiertelnością okołooperacyjną. Kluczowe jest doświadczenie operatora oraz zespołu leczącego. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi zaleca się, by takie zabiegi były przeprowadzane jedynie w ośrodkach, które posiadają odpowiednie doświadczenie w chirurgii bariatrycznej, tzw. ośrodkach referencyjnych, a nie w ośrodkach, które takie zabiegi wykonują okazjonalnie.
Wiemy, że dieta ma ogromne znaczenie w występowaniu chorób skórnych. Czy operacja bariatryczna może przyczynić się do zmiany nawyków żywieniowych pacjenta z łuszczycą?
Nawyki żywieniowe mają bardzo duży wpływ na wiele przewlekłych chorób skóry, w tym łuszczycę. Ze względu na podwyższone ryzyko sercowo-naczyniowe chorych na łuszczycę niezbędne jest objęcie ich profilaktyką obejmującą także właściwą dietę. Długoterminowa skuteczność operacji bariatrycznych zależy od wielu czynników. Wśród nich właściwa dieta jest niezbędna. Operacje bariatryczne pomagają w jej utrzymaniu, choćby poprzez „efekt restrykcyjny”, czyli znaczne zmniejszenie objętości żołądka i poprzez zmniejszenie wydzielania greliny, potocznie zwanej hormonem głodu.
Rozmawiała Alicja Kostecka
Operacje bariatryczne należą do inwazyjnych metod leczenia otyłości, częstego problemu u chorych na łuszczycę. Otyli chorzy nie tylko częściej cierpią na cięższą postać łuszczycy, lecz także gorzej reagują na leczenie biologiczne. Nie jest jasne, czy nadmierna masa ciała predysponuje do łuszczycy, czy też łuszczyca prowadzi do otyłości, wiadome jest natomiast, że korelacja łuszczycy i otyłości wiąże się z prozapalnym środowiskiem, związanym z nadmiarem tkanki tłuszczowej wydzielającej liczne prozapalne cytokiny, w tym kluczową cytokinę w patogenezie łuszczycy - TNF-alfa. Obserwacje poparte publikacjami wskazują, że zabiegi bariatryczne, które przyczyniają się do zmniejszenia wagi ciała, poprawiają stan chorych na łuszczycę i łuszczycowe zapalenie stawów. Ostatnie opublikowane wyniki badań na dużej populacji otyłych chorych na łuszczycę w Danii, których poddano temu leczeniu, potwierdzają korzystny wpływ na stan skóry/i stawów zabiegów bariatrycznych. Badania te wykazały ponadto, że ten pozytywny wpływ zależy od stosowanej metody: lepszy efekt na przebieg łuszczycy uzyskano u chorych leczonych metodą gastric bypass, niż u osób u których otyłość leczona była regulowaną opaską żołądkową.
Jaki wpływ na powikłania związane z operacją bariatryczną mają leki stosowane w leczeniu łuszczycy ?
Leki ogólne stosowane w leczeniu łuszczycy można podzielić na leki klasyczne i leki biologiczne. W Polsce do leków klasycznych stosowanych w leczeniu ogólnym łuszczycy zalicza się cyklosporynę, metotreksat i retinoidy. Metotreksat ma działanie immunosupresyjne i hipotetycznie może zwiększać ryzyko infekcji, jednak badania oparte na obserwacjach chorych leczonych operacyjnie ortopedycznie z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów nie wykazały zwiększonego ryzyka okołooperacyjnego. Przed planowymi zabiegami nie zaleca się przyjmowania cyklosporyny. Z kolei retinoidy wpływając na proces proliferacji i różnicowania się naskórka mogą zaburzać gojenie, jednak nie ma konieczności przerywania terapii chorych, u których leczenie tym lekiem jest niezbędne.
W leczeniu łuszczycy o średnim i ciężkim przebiegu stosuje się nowoczesne leki biologiczne, głównie inhibitory TNF-alfa, które mogą zwiększyć ryzyko zakażenia i utrudnić proces gojenia się ran. Czy terapię biologiczną anty-TNF należy przerwać przed operacją bariatryczną?
Czynnik martwicy nowotworu odgrywa istotną rolę w reakcjach immunologicznych, w obronie przed infekcjami i w gojeniu. Brakuje jednoznacznych wytycznych postępowania w okresie okołooperacyjnym z chorymi otrzymującymi leki anty-TNF. Większość zaleceń sugeruje wstrzymanie terapii przed planowymi, dużymi zabiegami chirurgicznymi. Liczne obserwacje wskazują jednak, że kontynuacja leczenia nie zwiększa ryzyka infekcyjnych powikłań okołooperacyjnych i należy indywidualnie ocenić ryzyko i korzyści przerwania terapii lekiem anty-TNF w okresie okołooperacyjnym.
Operacje laparoskopowe, takie jak założenie opaski czy resekcja żołądka dają mniejsze powikłania niż operacje przeprowadzane tradycyjnie?
Z racji specjalizacji nie jestem ekspertem w tym temacie. Wiadomo jednak, że obecnie operacje bariatryczne z laporoskopowego dostępu są postępowaniem z wyboru i wiążą się ze zmniejszonym odsetkiem powikłań oraz mniejszą śmiertelnością okołooperacyjną. Kluczowe jest doświadczenie operatora oraz zespołu leczącego. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi zaleca się, by takie zabiegi były przeprowadzane jedynie w ośrodkach, które posiadają odpowiednie doświadczenie w chirurgii bariatrycznej, tzw. ośrodkach referencyjnych, a nie w ośrodkach, które takie zabiegi wykonują okazjonalnie.
Wiemy, że dieta ma ogromne znaczenie w występowaniu chorób skórnych. Czy operacja bariatryczna może przyczynić się do zmiany nawyków żywieniowych pacjenta z łuszczycą?
Nawyki żywieniowe mają bardzo duży wpływ na wiele przewlekłych chorób skóry, w tym łuszczycę. Ze względu na podwyższone ryzyko sercowo-naczyniowe chorych na łuszczycę niezbędne jest objęcie ich profilaktyką obejmującą także właściwą dietę. Długoterminowa skuteczność operacji bariatrycznych zależy od wielu czynników. Wśród nich właściwa dieta jest niezbędna. Operacje bariatryczne pomagają w jej utrzymaniu, choćby poprzez „efekt restrykcyjny”, czyli znaczne zmniejszenie objętości żołądka i poprzez zmniejszenie wydzielania greliny, potocznie zwanej hormonem głodu.
Rozmawiała Alicja Kostecka
