Opieka koordynowana nad wcześniakiem

W Polsce co roku 24 tys. dzieci przychodzi na świat z niedojrzałymi wieloma narządami i układami organizmu. Dzieci te mają wyższe ryzyko zaburzeń rozwojowych. Fundacja Koalicja dla Wcześniaka postuluje o wdrożenie opieki koordynowanej nad nimi.

Dzieci przedwcześnie urodzone są obarczone m.in. ryzykiem mózgowego porażenia dziecięcego i retinopatii wcześniaków, a także niektórych chorób rozpoczynających się w wieku noworodkowym, jak choroby sercowo-naczyniowe.

Jak przypominają eksperci Fundacji Koalicja dla Wcześniaka, ratowanie życia wcześniaka w warunkach szpitalnych to wydatki rzędu 70–200 tys. zł z budżetu państwa. Kolejne lata opieki nad dziećmi urodzonymi przedwcześnie to dalsze wydatki z systemu i olbrzymie obciążenie rodziców.

Dlatego tak ważne jest, żeby co najmniej do 3. roku życia, dobrze nawet dłużej, wcześniaki były objęte kompleksową opieką wielu specjalistów, nie tylko neonatologa, ale m.in. neurologa, kardiologa, okulisty, pulmonologa, rehabilitanta, psychologa i dietetyka. Obecnie rodzice wcześniaków sami muszą sobie radzić z licznymi problemami i wyzwaniami finansowymi, wynikającymi z wcześniactwa, jak wsparcie psychologiczne, logopedyczne, rehabilitacyjne.

Fundacja Koalicja dla Wcześniaka, która od 11 lat wspiera rodziców i wspólnie z neonatologami podejmuje działania systemowe, by poprawiać jakość życia wcześniaków, wskazuje, że konieczne jest wdrożenie programu pilotażowego opieki koordynowanej nad noworodkiem (KORD), a następnie rozszerzenie go na całą Polskę. Ponadto istotne jest wprowadzenie wizyt patronażowych położnych środowiskowych – osobno dla mam i osobno dla wcześniaków – po wypisie maluchów ze szpitala.

Koalicja postuluje też objęcie kobiet w ciąży nieodpłatnymi szczepieniami przeciwko groźnym patogenom, które mogą zagrażać dzieciom, chodzi o wirusa RS i krztusiec. Istotna jest też edukacja kobiet w ciąży na temat korzyści wynikających z już dostępnych szczepień przeciwko grypie i COVID-19.

We współpracy z Polskim Towarzystwem Neonatologicznym i nadzorem krajowym Koalicja dla wcześniaka zabiegała w Ministerstwie Zdrowia o rozszerzenie programu profilaktyki zakażeń wirusem RS dla dzieci urodzonych przedwcześnie. Od 1 marca 2023 roku ochrona najmłodszych dzieci przed wirusem RS (RSV) została rozszerzona. Zostały nią objęte wcześniaki urodzone w wieku ciążowym do 35. tygodnia ciąży włącznie oraz z małą masą urodzeniową – do 1500 gramów, dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną do 24. miesiąca życia i dzieci z wybranymi wrodzonymi wadami serca, spełniające kryteria wejścia do programu. Neonatolodzy oceniają, że dzięki temu Polska zyskała jeden z najlepszych programów ochrony przed wirusem RS w Europie.

– To ogromne osiągnięcie, bo dostęp do immunizacji ma dzisiaj bardzo szeroka grupa wcześniaków, dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną oraz dzieci z wrodzonymi wadami serca. Nasza fundacja zainicjowała też powstanie Koalicji na rzecz Profilaktyki Zakażeń RSV, której celem jest edukacja społeczeństwa oraz zwrócenie uwagi decydentów na konieczność monitorowania zakażeń oraz wprowadzenie nowoczesnych metod profilaktyki dla wszystkich dzieci do 2. roku życia oraz dla kobiet w ciąży – skomentowała cytowana w informacji prasowej prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezes fundacji. Jak oceniła, pozwoliłoby to ograniczyć liczbę zakażeń, a w konsekwencji liczbę hospitalizacji dzieci i zwolnień lekarskich z tytułu opieki nad dziećmi.

Jak rekomenduje koalicja, konieczna jest również zmiana infrastruktury szpitalnej i poprawa wyceny pobytu matki na oddziale przy wcześniaku. Jest to bowiem bardzo ważne dla rozwoju malucha. Mama takiego dziecka powinna mieć też możliwość wzięcia zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie wielotygodniowej hospitalizacji oraz rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego po wypisie wcześniaka ze szpitala.