Profesor Tomasz F. Mroczkowski, światowej sławy badacz, podjął się trudnego i ambitnego zadania przygotowania w języku polskim nowoczesnego podręcznika poświęconego chorobom przenoszonym drogą płciową. Powstało zbiorowe dzieło napisane przez znakomitych specjalistów i naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Polski. Wśród autorów są nieżyjący już prof. Walentyna Mazurkiewicz oraz prof. Zenon Gwieździński. Podręcznik liczący 372 strony wydano w twardej oprawie w formacie A4. Do książki została dołączona płyta CD z atlasem zmian skórnych występujących w chorobach przenoszonych drogą płciową oraz chorób skóry zajmujących okolice narządów moczowo-płciowych i odbytu. Atlas ten został zapisany w formacie PDF, co zapewniło dobrą jakość fotografii, a także łatwość przenoszenia i otwierania pliku. Płyta zawiera ponad pół tysiąca dobrej i bardzo dobrej jakości zdjęć, prawie wszystkie kolorowe. Ryciny te nie tylko doskonale obrazują stany chorobowe, lecz także umożliwiają zapoznanie się z obrazami mikroskopowymi czy hodowlanymi chorób przenoszonych drogą płciową.
Wydawnictwo Czelej jest znane z jakości wydawanych dzieł i tym razem również spełniło wysokie standardy edytorskie.
W rozdziale pierwszym pt. Wiadomości wstępne podano ogólne informacje o chorobach przenoszonych drogą płciową, zarys sytuacji epidemiologicznej na świecie i w Polsce. Omówiono także w sposób bardzo praktyczny badanie pacjenta. Jest to dobre wprowadzenie czytelnika w dalsze zagadnienia. W następnym rozdziale przypomniano anatomię i fizjologię narządów płciowych człowieka. W kolejnych rozdziałach w przejrzystej formie nakreślono opisy kliniczne, diagnostykę i leczenie najważniejszych chorób przenoszonych drogą płciową, w tym zakażenia chlamydialne, wirusowe, rzeżączkę, kiłę, mięczak zakaźny, wrzód miękki, ziarnicę weneryczną pachwin, ziarniniak pachwinowy, świerzb i wszawicę łonową. Warto odnotować, że odrębne rozdziały poświęcono stanom zapalnym narządów miednicy małej, chorobom skóry zajmującym okolice narządów moczowo-płciowych oraz zakażeniom pochwy i sromu. Bardzo ważny jest rozdział dotyczący zespołów nabytego upośledzenia odporności (AIDS/HIV). Przedstawiono w nim m.in. podział na kategorie kliniczne, leczenie kobiet ciężarnych oraz problematykę ekspozycji zawodowej i profilaktyki. Problemy wenerologiczne występujące u homoseksualistów zostały opisane w rozdziale piętnastym. Przybliżono tu dane o biologicznym uwarunkowaniu homoseksualizmu, a także klinikę chorób przenoszonych drogą płciową u tych osób. W rozdziale pt. Psychowenerologia opisano zespoły bólowe okolicy anogenitalnej, świąd odbytu, wenerofobię oraz samouszkodzenia okolic płciowych. W ostatnim, dziewiętnastym, rozdziale pt. Wenerologiczne następstwa przemocy seksualnej omówiono medyczne następstwa przemocy seksualnej, implikacje prawne, następstwa psychologiczne i wenerologiczne przemocy seksualnej u dzieci (z ważną tabelą 19.4 – zgodną z zaleceniami CDC). Każdy rozdział kończy się piśmiennictwem uzupełniającym oraz spisem rycin na CD. Cenne są wyróżnione w tekście „Uwagi”, które podkreślają istotne zagadnienia, np.: „Rzęsistkowica pochwy często towarzyszy zakażeniu rzeżączką lub chlamydiami” (str. 95). Podręcznik kończy indeks ułatwiający znalezienie potrzebnych informacji. W publikacji podano nowe zalecenia z 2010 roku dotyczące terapii chorób przenoszonych drogą płciową zgodnie z wytycznymi Europejskiej Akademii Dermatologii i Wenerologii oraz Center for Disease Control and Prevention w Atlancie. Podkreślono także coraz groźniejsze zjawisko lekooporności drobnoustrojów.
Na rynku światowym mamy do dyspozycji, głównie w języku angielskim, wiele obszernych monografii poświęconych chorobom przenoszonym drogą płciową o uznanej renomie, np. Sexually transmitted diseases autorstwa Kinga K. Holmesa i Fredericka P. Sparlinga (red.), wydany przez McGraw Hill Professional. Z tym większym uznaniem i szacunkiem należy przyjąć inicjatywę prof. T. Mroczkowskiego i współpracowników przygotowania oryginalnego i nowoczesnego podręcznika adresowanego do polskiego czytelnika.
Jest to już trzecie wydanie tego opracowania i jak słusznie stwierdziła w przedmowie do pierwszego wydania prof. Stefania Jabłońska „…dzieło będzie służyć zarówno studentom medycyny, jak i lekarzom dermatologom, wenerologom oraz innym specjalistom, a także lekarzom ogólnym…”. Panu prof. T. Mroczkowskiemu i współautorom można pogratulować stworzenia bardzo potrzebnego podręcznika. O sukcesie tego dzieła świadczy również to, że nakład już został wyczerpany.
Ryszard Żaba
Zakład Mikologii Lekarskiej i Dermatoloii
Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Copyright: © 2013 Polish Dermatological Association. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
