Ocena wybranych zaburzeń endokrynologicznych po terapii przeciwnowotworowej u pacjentów leczonych z powodu guzów litych w wieku dziecięcym

Wstęp. Coraz skuteczniejsze metody leczenia nowotworów wieku dziecięcego wpływają na lepszą przeżywalność, ale są przyczyną powstawania odległych następstw leczenia. Celem pracy jest ocena częstości występowania wybranych zaburzeń endokrynologicznych. Materiały i metody. Grupę badaną stanowiło 74 pacjentów (48 chłopców), w wieku 3,25-27 lat (średnia 13.24±6.21), co najmniej rok po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego z powodu guzów litych. Oceniono funkcję tarczycy, stężenie gonadotropin, lipidogram (cholesterol/LDL/TG, HDL) oraz BMD (z-score). Oceniono również parametry antropometryczne: wysokość SDS, masę ciała SDS oraz BMI SDS. Wyniki. Zaburzenia endokrynologiczne występowały u 66 (89,19%) pacjentów. U większości pacjentów (66,57%) obserwowano jedno lub dwa zaburzenia. Najczęstszymi nieprawidłowościami były dyslipidemia, występująca u 39 (58,21%) pacjentów, oraz nadwaga lub otyłość obserwowane u 25 (33,78%). Częstość występowania innych zaburzeń kształtowała się następująco: zaburzenia w stężeniu hormonów płciowych występowały u 14 (27,45%) pacjentów, nieprawidłowy poziom PTH u 13 (19,4%), nieprawidłowe stężenie IGF-1 u 9 (14,75%), niedobór wysokości u 9 (12,16%), niedobór masy ciała u 8 (11,11%), niedoczynność tarczycy u 7 (9,72%), obniżone BMD u 6 (8,69%), nadczynność tarczycy u 2 (2,78%). Wnioski. Pacjenci po leczeniu przeciwnowotworowym są w istotnym stopniu narażeni na zaburzenia endokrynologiczne. Wymagają oni szczegółowych badań kontrolnych w celu wykrycia nieprawidłowości oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. Warto zwrócić uwagę na częste występowanie więcej niż jednego zaburzenia u danego pacjenta.

Introduction . Continuously improving treatment of childhood cancers leads to the better survival rate, but at the same time causes long-term consequences. The aim of our study was to evaluate the incidence of selected endocrine disorders after anticancer treatment of solid tumors. Materials and methods . The study group consisted of 74 patients (48 boys), aged 3.25-27 years (mean 13.24± 6.21), at least one year after anticancer therapy of solid tumours. Thyroid function, concentration of: sex hormones, lipids (cholesterol/LDL/TG, HDL), IGF-1 (ng/ml), PTH (pg/ml) were assessed. BMD (Z-score) were evaluated. Following anthropometric parameters were examined: height SDS, body mass SDS and BMI SDS. Results . Endocrinological abnormalities were found in 66 (89.19%) of patients. Most of the patients (67.57%) had one or two disturbances. Most common abnormalities were dyslipidaemia found in 39 (58.21%) patients and overweight/obesity in 25 (33.78%). Other abnormalities were as follows: disturbance in sex hormones in 14 (27.45%) patients, abnormal PTH in 13 (19.4%), abnormal IGF-1 in 9 (14.75%), short stature in 9 (12.16%) underweight in 8 (11.11%), hypothyroidism in 7 (9.72%), low BMD 6 (8.69%) and hyperthyroidism in 2 (2.78%). Conclusions . Patients after anticancer treatment during childhood are significantly exposed to endocrine disorders. These patients require detailed follow-up examinations to detect abnormalities and to implement the appropriate treatment. It should be noted that there is frequent coexistence of multiple disorders to one patient.