6th Czech-Slovak Congress of Forensic Medicine with International Participation 12–13 kwietnia 2018, Czeskie Budziejowice, Czechy

12–13 kwietnia 2018 r. w hotelu Clarion w Czeskich Budziejowicach odbył się szósty Czesko-Słowacki Kongres Medycyny Sądowej, w którym wzięli udział także zagraniczni goście. Poza reprezentantami uniwersyteckich oraz pozauniwersyteckich ośrodków medycyny sądowej z Czech i Słowacji w tegorocznym spotkaniu uczestniczyli również prelegenci z Włoch (zespół z Uniwersytetu Rzymskiego), Szwajcarii (dr Walther F. Gotsmy z Uniwersytetu w Bernie) oraz Polski (z Katowic – dr n. med. Rafał Celiński z Toxlab sp. z o.o. oraz niżej podpisany, reprezentujący Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego).
Wystąpienia uczestników dotyczyły głównie problematyki klasycznej medycyny i toksykologii sądowej, ze szczególnym uwzględnieniem niezmiennie cennej kazuistyki. Przedstawiono m.in. przypadki zatruć fosforowodorem, cyjankiem potasu, tramadolem, butylonem, zabójstwa-samobójstwa z regionu Wysokich Tatr, przypadek guza zlokalizowanego w węźle przedsionkowo-komorowym czy tzw. brzusznej apopleksji. Nie zabrakło też sesji poświęconej wykorzystaniu tomografii komputerowej (post-mortem computed tomography – PMCT) w tanatologii oraz sesji medyczno-prawnej z udziałem prawników.
Zastosowanie badań obrazowych w medycynie sądowej wydaje się jednym z głównych problemów naukowych i praktycznych w Czechach i Słowacji. W tych krajach zlokalizowane są dwa tomografy przeznaczone wyłącznie do badań pośmiertnych – w Wojskowym Instytucie Medycyny Sądowej w Pradze u dra Sokola i w Szpitalu Uniwersyteckim w Hradec Králové u prof. Hejny. Od 2015 r. do marca 2018 r. w Hradec Králové wykonano 246 badań. Obecnie 83% tamtejszych sądowo-lekarskich sekcji zwłok jest poprzedzonych badaniem PMCT. Z kolei w instytucie praskim w okresie od marca 2016 r. do marca 2018 r. przeprowadzono 49 badań. Wystąpienie dra Gotsmy z Berna (ośrodka mającego duże doświadczenie w pośmiertnych badaniach obrazowych, kierowanego przez prof. Christiana Jackowskiego) dotyczyło porównania obrazu treści żołądkowej w badaniu PMCT i klasycznym badaniu sekcyjnym u ofiar utonięcia, ze szczególnym uwzględnieniem możliwych do wyodrębnienia „warstw”. Konkludując, autor stwierdził, że trójwarstwowość treści pokarmowej w badaniu PMCT – jeśli rzeczywiście występuje – może być interpretowana jako przesłanka śmierci z powodu utonięcia.
Odrębnym, szeroko dyskutowanym zagadnieniem było funkcjonowanie czeskiego zespołu DVI (Disaster Victim Identification), który oficjalnie rozpoczął swoją działalność w 2016 r. przy wspomnianym już instytucie w Pradze. Jego praca opiera się na klasycznych standardach opracowanych przez Interpol. Niestety naszym południowym sąsiadom nieznane są rozwiązania, które funkcjonują na terenie województwa śląskiego już od 2007 r., tj. działalność Plutonu Identyfikacji Ofiar Katastrofalnych Zdarzeń.
Jedyne doniesienie z Polski zostało przedstawione przez niżej podpisanego – Death of a child trapped in a hot car – case report from southern Poland, dotyczące nagłośnionego przez media przypadku śmierci dziecka pozostawionego przez ojca w rozgrzanym samochodzie. Wystąpienie wzbudziło szczególne zainteresowanie gospodarzy, ponieważ w 2015 r. w miejscowości Nitra w Słowacji miał miejsce bardzo podobny przypadek. Pytania dotyczyły m.in. kwalifikacji prawnokarnej czynu i zmian histopatologicznych w mięśniu sercowym. Możemy pozazdrościć naszym sąsiadom niezwykle intensywnych, merytorycznych i – co ważne – życzliwych dyskusji, jakie toczyły się po każdym z wystąpień.
Na koniec kilka słów o samych Czeskich Budziejowicach. Leżące w Kotlinie Czeskobudziejowickiej, u zbiegu rzek Wełtawy i Malše, miasto jest stolicą kraju południowoczeskiego. Pełni funkcję głównego ośrodka administracyjnego, przemysłowego, handlowo-usługowego, akademickiego (na jego terenie funkcjonują trzy uczelnie wyższe, w tym Uniwersytet Południowoczeski) i kulturalnego regionu. Największą atrakcją turystyczną jest Stare Miasto z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym oraz zabudową reprezentującą wszystkie style architektoniczne od XII do XIX w. (ryc. 1). Miasto słynie z browarów Budweiser Budvar oraz Mieszczańskiego produkujących piwa marki Budweiser, których uczestnicy Kongresu mieli oczywiście okazję spróbować.

On 12–13 April 2018, the 6th Czech-Slovak Congress of Forensic Medicine was held at the Clarion Hotel in the Czech town of České Budějovice, with the participation of foreign guests. Apart from representatives of all Czech and Slovak university and non-university forensic medicine centers, this year in the Congress we had participants from Italy (team from the University of Rome), Switzerland (Dr. Walther F. Gotsmy from University of Bern), and Poland (from Katowice – Rafał Celiński, MD, from Toxlab sp. z o.o., and the undersigned, representing the Department and Institute of Forensic Medicine and Medicolegal Toxicology of the Medical University of Silesia).
The speakers addressed primarily classical forensic medicine and toxicology problems, with special attention given to the ever-so-valuable case studies. Among others, cases of poisonings with hydrogen phosphide, potassium cyanide, tramadol, butylone, suicides/homicides from the High Tatra Mountains, a tumor located in the atrioventricular node, or the so-called abdominal apoplexy were presented. There was also a session devoted to the use of post-mortem computed tomography (PMCT) in thanatology, and a medicolegal session with the participation of lawyers.
The application of medical imaging in forensic medicine seems to be one of the leading scientific and practical issues in the Czech Republic and Slovakia. In these two countries, there are two CT scanners dedicated uniquely to post-mortem examinations – in Prague, in the Military Institute of Forensic Medicine, with Dr Miloš Sokol, and in Hradec Králové in the University Hospital, with Prof. Petr Hejna. Between 2015 and March 2018 a total of 246 examinations were performed in Hradec Králové. Presently, 83% of their medicolegal autopsies are preceded by a PMCT examination. On the other hand, the center in Prague carried out 49 examinations between March 2016 and March 2018. Dr. Gotsmy from Bern (a center with vast experience in post-mortem medical imaging, headed by Prof. Christian Jackowski) presented a comparison of the image of the gastric contents in drowning victims using PMCT and the classical autopsy, paying special attention to distinguishable “layers”. The author concluded that three layers of gastric contents visible in
PMCT examination, if they indeed exist, can be interpreted as an indication of death by drowning. A separate topic broadly discussed during the Congress was the work of the Czech DVI (Disaster Victim Identification) team, officially in operation since 2016, which is also located at the aforementioned Military Institute of Forensic Medicine in Prague. Its operations are based on classic standards developed by the Interpol. Regretfully, our southern friends are unaware of the solutions which have been in place in Poland, in the Silesian Province already since 2007, i.e. the operations of the Platoon of Identifying Victims of Catastrophic Events.
The undersigned presented the only report from Poland, entitled Death of a child trapped in a hot car – case report from southern Poland, on a case of the death of a child left by a father in a hot car, which was widely covered by the media. The hosts were particularly interested in this presentation, as in 2015 a very similar case took place in the city of Nitra, in Slovakia. Questions related to the legal and penal classification of the criminal act, and histopathological changes in the myocardium. In my opinion, we can envy our Colleagues from the South for their very intensive, substantive, and, most importantly, friendly discussions after each speech.
To conclude, a few words about the venue of the Congress, i.e. the town of České Budějovice. It is the statutory city of the South Bohemian Region, located in the České Budějovice Basin, at the confluence of Vltava River with Malše. It serves as the main administrative, industrial, commercial, service, academic (with three universities, including the University of South Bohemia), and cultural center of the South Bohemia region. The biggest tourist attraction is the Old Town with a preserved medieval urban layout and buildings representing all architectural styles from the 12th up to the 19th century (Fig. 1). The city is widely known for its Budweiser Budvar and Citizens’ breweries, producing Budweiser beer brands, which, naturally, the Congress attendees could try out.