75 lat Oddziału Morskiego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego

22 września 2021 roku w hotelu Puro w Gdańsku odbyło się uroczyste jubileuszowe spotkanie Oddziału Morskiego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego z okazji 75-lecia jego istnienia.
Oddział Morski Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (PTD) został utworzony w 1946 roku, a jego działalność była od początku ściśle związana z powstałą rok wcześniej Gdańską Kliniką Dermatologiczną. Twórcami Oddziału byli wybitni dermatolodzy i wenerolodzy wykształceni jeszcze w okresie międzywojennym w znakomitych polskich ośrodkach naukowych, takich jak Kraków, Warszawa, Wilno i Lwów. Do grona założycieli i szczególnie aktywnych członków Oddziału należy zaliczyć profesorów: Tadeusza Pawlasa (ryc. 1), Jerzego Kozakiewicza, Franciszka Miedzińskiego (ryc. 2) i Zbigniewa Oniska.
Wspólnie, Oddział Morski PTD z gdańską Kliniką Dermatologiczną, byli organizatorami zjazdów PTD w maju 1961 roku (XVII Zjazd PTD) oraz we wrześniu 1992 roku (XXIV Zjazd PTD) (ryc. 3), licznych konferencji naukowych i sympozjów, w tym konferencji sekcji wenerologicznej PTD w 1967 i 1978 roku, jak również sympozjów na temat postępów w leczeniu łuszczycy (maj 1988 rok) oraz chorób zawodowych i alergicznych (wrzesień 1993 rok). Szczególnie owocne pod tym względem było ostatnie piętnastolecie, w którym członkowie oddziału angażowali się w organizację wielu ważnych wydarzeń naukowych. Należy tu chociażby wymienić: Sympozjum Gdańskiego Ośrodka Mastocytoz (lipiec 2005 rok), II Konferencję Naukową: „Stan zachowania i antropogeniczne przemiany jezior raduńskich” (Ostrzyce, październik 2005 rok), X Jubileuszową Konferencję Sekcji Dermatochirurgii PTD (Jurata, wrzesień 2007 rok), XIII Konferencję Naukowo-Szkoleniową Sekcji Dermatochirurgii i VI Konferencję Sekcji Dermatologii Dziecięcej PTD (Jastrzębia Góra, czerwiec 2011 rok), XXIV Sympozjum Sekcji Alergologicznej PTD (Sopot, październik 2011 rok), VII Konferencję Sekcji Dermatologii Estetycznej PTD (Gdańsk, maj 2013 rok), XIV Konferencję Sekcji Dermatochirurgii, VII Konferencję Sekcji Dermatologii Dziecięcej PTD (Jastrzębia Góra, czerwiec 2013 rok). Od 2010 roku członkowie oddziału są także organizatorami regularnych spotkań sekcji Chłoniaków Skóry Polskiej Grupy Badawczej Chłoniaków. Od 17 lat Oddział Morski PTD jest również współorganizatorem corocznych, międzynarodowych spotkań alergologów i dermatologów odbywających się w Słupsku, Ustce i Dolinie Charlotty, a od 2 lat w Gdyni (ryc. 4) w ramach Akademii Alergologii i Dermatologii. To jedno z najważniejszych wydarzeń alergologicznych i dermatologicznych w Polsce związane jest ściśle ze Światowym Dniem Chorego i odgrywa niezwykle istotną rolę w integracji tych dwóch środowisk naukowych.
Oddział Morski PTD dzięki kontaktom z pokrewnymi ośrodkami i organizacjami zagranicznymi umozliwił młodym, wyróżniającym się adeptom dermatologii odbycie staży zagranicznych (m.in. J. Kozakiewicz, H. Szarmach, W. Placek, R. Nowicki, M. Sokołowska-Wojdyło, W. Barańska-Rybak).
Należy podkreślić, że wielu członków Oddziału Morskiego PTD angażuje się aktywnie w szkolenie specjalizacyjne i podyplomowe, jak również uczestniczy w pracy międzynarodowych towarzystw alergologicznych i dermatologicznych, a także jest członkami komitetów redakcyjnych wielu czasopism naukowych.
Od początku swojej działalności utrwaliła się kontynuowana do dziś forma comiesięcznych zebrań naukowo-szkoleniowych. W każdą drugą środę miesiąca dermatolodzy z całego regionu spotykają się, aby przedstawić i omówić najciekawsze przypadki kliniczne, jak również wysłuchać wykładów i prezentacji na temat najważniejszych i najnowszych problemów naukowych i klinicznych, dotyczących zarówno dermatologii, wenerologii i alergologii oraz innych dziedzin medycyny i świata nauki. Wykłady naukowo-szkoleniowe w ramach comiesięcznych zebrań Oddziału Morskiego PTD, oprócz pracowników naukowo-dydaktycznych gdańskiej Katedry i Kliniki Dermatologicznej, prowadzili znani i wybitni naukowcy oraz dydaktycy dermatologii z innych ośrodków w kraju i zagranicy, m.in. profesorowie: F. Kogoj z Zagrzebia, R. Degos z Paryża, Hellerström ze Sztokholmu, K. Linzer z Berlina, I. Racs i Szatmary z Węgier, Romanienko, Szekłakow, Arawijskij i Studnicyn z ośrodków rosyjskich, Kleine-Natrop z Drezna, Obrtel z Pragi, Pflegel z Rostoku, Haustein z Lipska, H. Schubert z Erfurtu, Wolmer z Bremy, Bart z Drezna, J. Wenning ze Schwarzwaldu, J. Bos z Amsterdamu, R. Schwartz z USA, A. Sergeev z Moskwy oraz O. Braun-Falco i E. Christophers z Niemiec. Wśród wybitnych dermatologów z Polski wykładowcami na zebraniach Oddziału Morskiego PTD byli między innymi profesorowie: Ligia Brzezińska, Lidia Rudnicka, Katarzyna Woźniak, Wiesław Gliński, Cezary Kowalewski, Sławomir Majewski, Waldemar Placek i Jacek Szepietowski (ryc. 5). Dzięki tym spotkaniom możliwe jest szkolenie osób specjalizujących się w dziedzinie dermatologii, stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych lekarzy specjalistów, jak również środowiskowa integracja dermatologów zrzeszonych w Oddziale Morskim PTD.
Od 2014 roku przewodniczącym Oddziału Morskiego PTD jest prof. Roman J. Nowicki, kierownik Katedry i Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który kontynuuje tradycję swoich poprzedników (T. Pawlas, S. Krajewski, S. Pawłowski, E. Chodyń, F. Miedziński, J. Kozakiewicz, J. Filipiuk, G. Kuszyńska-Cieślik, W. Placek, H. Szarmach, J. Roszkiewicz) (ryc. 6).
Na wstępie jubileuszowego spotkania Oddziału Morskiego PTD wręczone zostały dyplomy Zarządu Głównego PTD, które otrzymali zasłużeni członkowie Oddziału Morskiego: prof. Jadwiga Roszkiewicz – wieloletnia przewodnicząca Oddziału Morskiego, dr Maria Czubek, dr Elżbieta Grubska-Suchanek, dr Anna Judycka, dr Hanna Ługowska, prof. Romuald Olszański, dr Barbara Sarankiewicz-Konopka, dr Aleksandra Siedlewicz, prof. Małgorzata Sokołowska-Wojdyło, doc. Aneta Szczerkowska-Dobosz, dr Aleksandra Wilkowska i prof. Roman J. Nowicki. Następnie prof. Nowicki przedstawił sylwetkę naszego nauczyciela, a także wychowawcy wielu pokoleń dermatologów, nestora polskiej dermatologii, prof. Henryka Szarmacha, wieloletniego przewodniczącego Oddziału Morskiego PTD, który odszedł od nas w ubiegłym roku w wieku 96 lat. Pomimo sędziwego wieku, prof. Szarmach do ostatnich dni był bardzo aktywny, utrzymywał stały kontakt z kliniką, przyjmował pacjentów, pisał recenzje i wspomnienia.
W dalszej części spotkania, zgodnie ze stałą tradycją, demonstrowane były ciekawe przypadki kliniczne, a następnie dr Dorota Purzycka-Bohdan przedstawiła prezentację jubileuszową poświęconą historii Kliniki Dermatologicznej i Oddziału Morskiego PTD (ryc. 7). Bogata dokumentacja fotograficzna zawarta w prezentacji, sięgająca najwcześniejszych lat istnienia kliniki i oddziału, stała się inspiracją do wielu wspomnień. Widoczni na licznych zdjęciach młodzi lekarze stawiający swoje pierwsze kroki w zawodzie i zdobywający tytuły naukowe stali się dziś seniorami polskiej dermatologii. Dla młodych dermatologów, uczestniczących w spotkaniu, prezentacja sięgająca pokolenia ich rodziców i dziadków była ważną lekcją historii (ryc. 8).
Na zakończenie oficjalnej części spotkania uczczono chwilą ciszy zmarłych w ostatnim czasie członków Oddziału Morskiego PTD, lekarzy dermatologów, którzy odegrali ważną rolę w życiu oddziału. Byli to prof. Henryk Szarmach, dr Halina Pawlik, dr Henryka Malinowska, dr Gabriela Kitowska, dr Alina Majeranowska, dr Marek Urban i dr Leszek Roter.
75 lat minęło jak jeden dzień…