A. Diagnostyka morfologiczna kłębuszkowych chorób nerek
Budowa kłębuszka nerkowego

1. Charakterystyka ogólna

Podstawową jednostką strukturalno-funkcjonalną nerki jest nefron, składający się z kłębuszka nerkowego i długiej cewki nabłonkowej, której obraz zmienia się na różnych poziomach, co pozwala na wyróżnienie morfologiczne kilku przechodzących jeden w drugi odcinków: kanalika krętego I rzędu, pętli nefronu (pętla Henlego) z jej częścią wstępującą i zstępującą oraz kanalika krętego II rzędu. Liczba nefronów w nerce dorosłego człowieka szacowana jest na ok. milion, przy czym istnieje bardzo duża zmienność osobnicza tej liczby: od 600–800 tysięcy do 1,5 miliona. Zatem traktując kłębuszek jako surogat nefronu, należy mieć na uwadze ogrom potencjalnych „jednostek diagnostycznych” i świadomość, że w biopunktacie oceniamy zaledwie niewielki ich odsetek.

Kłębuszek nerkowy (ciałko lub kłębuszek Malpighiego, glomerulus) jest tworem o średnicy 160–200 m, składającym się z 20–40 pętli naczyń włosowatych stanowiących rozgałęzienia tętniczki doprowadzającej łączących się z tętniczką odprowadzającą. Pętle naczyniowe układają się w kilka płacików, a między ramionami pętli istnieją połączenia.

W kłębuszku wyróżnia się biegun naczyniowy, w którym lokalizuje się miejsce wejścia tętniczki doprowadzającej i wyjścia tętniczki odprowadzającej, oraz biegun moczowy – miejsce połączenia kłębuszka z cewką bliższą. Kłębuszek otoczony jest torebką Bowmana składającą się z dwóch warstw komórek nabłonkowych. Zbudowana z nabłonka płaskiego warstwa ścienna (listek ścienny), przylegając do błony podstawnej w obszarze bieguna naczyniowego (wnęki kłębuszka), przechodzi na powierzchnię naczyń włosowatych i tworzy warstwę trzewną (listek trzewny), która jest zintegrowana ze ścianą naczynia. Przestrzeń pomiędzy pętlami naczyń włosowatych kłębuszka a jego torebką to przestrzeń filtracyjna (moczowa), w której gromadzi się pierwotny przesącz osocza. Pomiędzy pętlami naczyń włosowatych kłębuszka znajduje się mezangium.

Mezangium (mesangium, stalk, axial space) jest rodzajem tkanki łącznej występującej pomiędzy naczyniami kłębuszka. Między tętniczką doprowadzającą i odprowadzającą znajduje się mezangium zewnętrzne, a pomiędzy naczyniami włosowatymi kłębuszka mezangium wewnętrzne. Mezangium składa się z dwóch komponentów: istoty podstawowej, czyli macierzy mezangium, i komórek mezangialnych (mezangiocytów).

Macierz mezangium (mesangial matrix) to PAS-dodatnia istota podstawowa o składzie i strukturze...


View full text...