ARTYKUŁ ORYGINALNY
Charakterystyka chorych na reumatoidalne zapalenie stawów z obecnymi przeciwciałami antyfosfolipidowymi

Celem pracy była retrospektywna ocena częstości występowania przeciwciał antykardiolipinowych (aCL) u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) oraz analiza klinicznego przebiegu choroby w zależności od obecności przeciwciał aCL.
Materiał i metody:Przeanalizowano 3 grupy chorych na RZS:
• aCL(+) – z obecnymi w surowicy przeciwciałami aCL (n=7);
• aCL(-) – bez obecności przeciwciał aCL (n=32);
• aCL(o) – grupa kontrolna (n=142), w której nie wykonywano oznaczeń przeciwciał antyfosfolipidowych.
U wszystkich chorych analizowano dane uzyskane z wywiadów, istotne dane z badania przedmiotowego, wyniki badań laboratoryjnych oraz dane dotyczące leczenia.
Wyniki: Oznaczenia przeciwciał antyfosfolipidowych nie są wykonywane rutynowo u chorych na RZS. Najczęstszym wskazaniem do wykonywania oznaczeń aCL były dane z wywiadów dotyczących powikłań zakrzepowo-zatorowych i strat ciąż (łącznie prawie 65% przypadków). U chorych z obecnymi przeciwciałami aCL stwierdzano późniejszy okres zmian radiologicznych oraz wyższe miano przeciwciał przeciwjądrowych w surowicy. U chorych aCL(+) i aCL(-) nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w zakresie wieku, płci, czasu trwania choroby, liczby bolesnych i obrzękniętych stawów, DAS 28 i HAQ, wartości wskaźników stanu zapalnego, morfologii krwi obwodowej i stężenia czynnika reumatoidalnego. Przeciwciała aCL występowały częściej u chorych z klinicznymi objawami infekcji i zapalenia naczyń.
Wnioski: Wydaje się, że wskazania do oznaczania przeciwciał antykardiolipinowych należy rozszerzyć o grupę z obecnością przeciwciał przeciwjądrowych, zaawansowanymi zmianami radiologicznymi (wykładnik czasu trwania i aktywności choroby) oraz chorych z klinicznymi objawami zapalenia naczyń. Szczególnej kontroli wymagają chorzy leczeni blokerami TNFα, u których nasilona odpowiedź immunologiczna, a także zwiększona częstość infekcji może predysponować do występowania przeciwciał aCL.

The aim of the study was to estimate the prevalence of anticardiolipin antibodies (aCL) in patients suffering from rheumatoid arthritis (RA) and to analyse clinical course of RA according to development of aCL.
Methods: We retrospectively analysed 3 groups of patients with rheumatoid arthritis:
• aCL(+) – positive for antiphospholid antibodies (n=7);
• aCL(-) – negative for aCL (n=32);
• aCL(o) – control group (n=142), in which aCL were not estimated.
In every case we analysed clinical features from history, physical examination, laboratory data and treatment.
Results:Antiphospholipid antibodies are not routinely estimated in patient with RA. The most common reason for examination was data obtained from history concerning thrombo-occlusive events and misscarriages (about 65% of cases). Patients positive for aCL have more advanced radiological changes and higher titers of antinuclear antibodies. There was no significant difference found between aCL(+) and aCL(-) groups in respect to age, sex, duration of the disease, number of swollen and tender joints, DAS 28 and HAQ, laboratory values of sedimentation rate and CRP, morphology and rheumatoid factor. Antiphospholipid antibodies are associated with clinical signs of infections and vasculitis.
Conclusion: We suggest that antiphospholipid antibodies should be measure in a wider groups of patients: positive for antinuclear antibodies, with advanced radiological changes (exponent of duration and activity of the disease), and patients with signs of vasculitis. Patients treated with TNFα antagonists demands especially precise control because immunological response and higher frequency of infections can induce anticardiolipin antibodies.