Akceptacja choroby a poczucie umiejscowienia kontroli zdrowia u osób po usunięciu nerki z powodu nowotworu

Cel pracy: Określenie związku pomiędzy przystosowaniem się do choroby a umiejscowieniem kontroli zdrowia u pacjentów z rozpoznaniem raka nerki jako wykładnika powrotu do optymalnego stanu zdrowia.

Materiał i metody: Przebadano 81 pacjentów hospitalizowanych na oddziałach urologii w bydgoskich szpitalach z rozpoznaniem raka nerki (operacyjne usunięcie nerki).

Przystosowanie do choroby oceniono za pomocą Skali akceptacji choroby (Acceptance of Illness Scale – AIS), a umiejscowienie kontroli zdrowia – Wielowymiarowej skali umiejscowienia kontroli zdrowia (Multidimensional Health Locus of Control – MHLC) – wersja B, obie w adaptacji Zygfryda Juczyńskiego.

Wyniki: Badani z rozpoznaniem raka nerki różnią się pomiędzy sobą przystosowaniem się do choroby onkologicznej oraz umiejscowieniem kontroli zdrowia. Wyższe wyniki akceptacji choroby i wymiaru wewnętrznego prezentują mężczyźni. Wykazano związek akceptacji choroby i wymiaru wewnętrznego wśród badanych w wieku do 50 lat, wymiaru wpływu innych u osób powyżej 70 lat. Najniższą akceptację choroby stwierdzono u pacjentów w wieku powyżej 70 lat. Chorzy żyjący w środowisku wiejskim wykazali niższy poziom akceptacji choroby i zewnętrzne umiejscowienie kontroli zdrowia. Osoby, które posiadają dzieci lub współmałżonków, różnicowały się wyższym poziomem akceptacji choroby oraz wewnętrznym umiejscowieniem kontroli zdrowia. Najwyższe wyniki akceptacji choroby i najwięcej wyników wysokich wymiaru wewnętrznego odnotowano w grupie z wykształceniem średnim i wyższym. Najczęściej wymienianą obawą okazała się utrata drugiej nerki. Chorzy z wyższymi wynikami AIS oraz wysokiego wymiaru wewnętrznego nie mają problemów z przystosowaniem się do zmian narzuconych przez życie z jedną nerką.

Wnioski: Otrzymane wyniki mogą świadczyć, że zaakceptowanie choroby i poczucie wewnętrznego umiejscowienia kontroli oraz poczucie, iż inni mają wpływ na nasze zdrowie, mogą mieć znaczenie w powrocie do optymalnego powrotu do zdrowia.

Aim of the study: to define the relation between disease adjustment and health locus of control in patients diagnosed with kidney cancer, as a determinant of returning to optimal health.

Material and methods: The study was carried out among 81 patients, diagnosed with kidney cancer (surgical kidney removal), hospitalized in urology wards in Bydgoszcz hospitals.

Disease adjustment was assessed using the Acceptance of Illness Scale (AIS) while health locus of control – using the Multidimensional Health Locus of Control (MHLC) version B, in Juczynski adaptation.

Results: Examined patients differ among each other regarding disease adjustment and health locus of control. Men present higher results of disease acceptance and internal dimension. It has been shown that there is a relation between disease acceptance and internal dimension among patients before 50 years of age, and others’ influence dimension in patients before 70 years of age. Patients over 70 years of age have the lowest disease acceptance. Patients living in the country present a lower level of disease acceptance and external locus of control. Married patients and those with children have a higher level of disease acceptance and internal locus of control. People with secondary and higher education present the highest scores regarding disease acceptance and internal dimension. The most frequently expressed fear concerns loss of the second kidney. Patients with higher AIS results and high internal dimension results do not have problems with adjusting to the changes imposed by the disease.

Conclusions: Received results may proclaim that disease acceptance, internal health locus of control and the sense that others have the influence on our health may be significant when it comes to recovery.