Aktualne możliwości wykrywania i terapii choroby Alzheimera

Wprowadzenie

Choroba Alzheimera (Alzheimer’s disease – AD) jest najczęstszą przyczyną otępienia na świecie. Liczba osób z tym rozpoznaniem będzie sukcesywnie rosnąć, przede wszystkim z powodu starzenia się społeczeństwa oraz zwiększonej dostępności coraz lepszych metod wykrywania AD. Niestety, implikuje to również zwiększenie nakładów na leczenie i opiekę nad pacjentami z tym schorzeniem. Obecnie dostępne leczenie jest skuteczne w łagodzeniu i spowalnianiu objawów choroby, ale nie dysponujemy jeszcze farmakoterapią przyczynową. Najbardziej istotną kwestią pozostaje zatem jak najwcześ­niejsze wykrycie pierwszych objawów otępienia i wdrożenie leczenia.

Rozpoznawanie choroby Alzheimera

Otępienie w AD jest procesem toczącym się niekiedy nawet do 20 lat. Choroba ta przebiega w wielu różniących się od siebie etapach – etap niejawny trwa kilka dekad, a otępienie jest końcowym z nich i samo również dzieli się na kilka faz. Ten niejednorodny i złożony obraz kliniczny jest najczęstszą przyczyną opóźnienia diagnozy, a co za tym idzie – również leczenia [1]. Pierwszymi objawami poznawczymi rozpoczynającego się procesu otępiennego w AD są problemy z nabywaniem nowych informacji i umiarkowana utrata pamięci bieżącej z zachowaniem pamięci dawnej. Przejawia się to powtarzaniem tych samych pytań i stwierdzeń, niepamięcią niedawnych wydarzeń i mylnym podawaniem dat. Typowe są problemy w orientacji w czasie i w miejscu, a także porzucenie bardziej złożonych obowiązków i zainteresowań, często przez cedowanie ich na innych członków rodziny. Codzienne proste czynności są zachowane, ale dawno nietrenowane złożone umiejętności albo zupełnie nowe zadania zwykle stwarzają problemy. Narasta drażliwość z powodu frustracji związanej z nieustannym zapominaniem, zwiększa się poziom niepokoju, często pacjent odmawia przyjęcia proponowanej mu pomocy. Może również zaprzestać dawnej dbałości o swój wygląd i otoczenie. Chorzy często bagatelizują te problemy, przypisując je starzeniu bądź wmawianiu choroby przez rodzinę [2].
Nie każda osoba w podeszłym wieku ma otępienie, ale warto zwrócić uwagę na ewentualne pogorszenie stanu poznawczego w grupach z podwyższonym ryzykiem jego wystąpienia. Są to osoby po 65. roku życia, osoby młodsze z dodatnim wywiadem rodzinnym otępienia (co najmniej dwie chore osoby w dwóch kolejnych pokoleniach) i osoby z poważnymi schorzeniami wpływającymi na funkcjonowanie poznawcze (cukrzyca, choroby tarczycy, serca, płuc,...


View full text...