Aktywacja proapoptotycznych szlaków sygnałowych w limfocytach krwi obwodowej niedożywionych chorych na raka trzustki po przedoperacyjnym dojelitowym żywieniu wspomagającym odporność (immunonutrition)

Wstęp: Wycięcie raka trzustki jest jedną z najbardziej inwazyjnych operacji w obrębie górnego piętra jamy brzusznej, obarczoną dużym odsetkiem powikłań pooperacyjnych. Rozległy uraz tkanek i niedożywienie powodują zaburzenia programowanej śmierci (apoptozy) komórek układu odpornościowego, zwiększając wrażliwość chorych na zakażenia. Próby korekcji pooperacyjnych zaburzeń odporności za pomocą przed- lub pooperacyjnego żywienia typu immunonutrition są obiecującym sposobem poprawy wyników chirurgicznego leczenia raka trzustki.
Cel: W celu zbadania wpływu rozległego urazu operacyjnego i żywienia typu immunonutrition na zmiany ekspresji wybranych białek szlaków sygnałowych związanych z apoptozą wykonano badania z randomizacją u chorych po wycięciu raka trzustki otrzymujących przedoperacyjne dojelitowe żywienie standardowe lub immunonutrition.
Materiał i metody: Ekspresję TNFRI/CD120a, Fas/CD95 i Bcl-2 w limfocytach krwi obwodowej badano za pomocą cytometrii przepływowej przed operacją oraz w 1., 3. i 7. dniu po operacji. W całej grupie chorych na raka trzustki odsetek limfocytów Fas (CD95+/CD3–) i TNFRI (CD120a) pozytywnych był istotnie zwiększony zarówno przed operacją, jak i po. Odsetek limfocytów Bcl-2 pozytywnych był istotnie zmniejszony w 1. i 7. dniu po operacji. W porównaniu z żywieniem standardowym przedoperacyjne immunonutrition istotnie zwiększało odsetek limfocytów CD95 i TNFRI pozytywnych po operacji.
Wyniki: Wyniki badań wskazują na aktywację proapoptotycznych szlaków sygnałowych w limfocytach krwi obwodowej niedożywionych chorych na raka trzustki. Te patologiczne zmiany w ekspresji białek szlaków sygnałowych związanych z apoptozą mogą zwiększać zaburzenia funkcji limfocytów i pogłębiać supresję układu odpornościowego, zwłaszcza po wycięciu trzustki. Przedoperacyjne dojelitowe żywienie typu immunonutrition ma modulujący wpływ na szlaki sygnałowe związane z apoptozą.


Introduction: Pancreatic cancer surgery is one of the most invasive operations in upper abdominal surgery, with a high incidence of postoperative complications. Extensive tissue trauma and malnutrition results in disorders of programmed cell death influencing the patient’s susceptibility to infections. The attempt to correct the postoperative immune disorders by introducing preoperative or postoperative immunonutrition is a promising way of improving outcome after pancreatic surgery.
Aim: To investigate the influence of surgical trauma and immunonutrition on the changes of apoptotic signalling pathways, randomized studies were performed in patients after pancreatic cancer surgery receiving preoperative standard or enteral immunonutrition.
Material and methods: The expression of TNFRI/CD120a, Fas/CD95 and Bcl-2 in lymphocytes was assessed by flow cytometry before and on day 1, 3 and 7 after surgery. The percentage of Fas (CD95+/CD3–) and TNFRI (CD120a) positive lymphocytes in the whole group of pancreatic cancer patients was significantly higher before as well as after surgery. The percentage of Bcl-2-positive lymphocytes was significantly decreased on day 1 and 7 after surgery. In comparison to standard nutrition, preoperative immunonutrition significantly increased the percentage of CD95 and TNFRI positive lymphocytes after surgery.
Results: Our studies revealed the up-regulation of pro-apoptotic signalling systems in peripheral blood lymphocytes of malnourished patients with pancreatic cancer. These pathological alterations in expression of apoptotic signalling pathway proteins may increase lymphocyte dysfunction and immune system suppression, especially after pancreatic resection. Preoperative enteral immunonutrition has a modulatory effect on apoptotic signalling pathways.