Algorytmy zastosowania ultrasonografii u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów – stanowisko grupy eksperckiej TUI (Targeted Ultrasound Initiative)

Rekomendacje Europejskiej Ligi Przeciwreumatycznej (European League Against Rheumatism – EULAR) dotyczące zastosowania badań obrazowych u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) opublikowane w 2013 r. wskazują na ważną rolę ultrasonografii w opiece nad chorym na RZS. Zgodnie z nimi ultrasonografia znalazła swoje miejsce na wszystkich etapach diagnostyki, tj. w wykrywaniu zapalenia i uszkodzeń strukturalnych stawów, prognozowaniu przebiegu choroby i odpowiedzi na leczenie oraz monitorowaniu choroby i ocenie remisji.
Szybkie rozpoznanie i wczesne wdrożenie leczenia spowalnia postęp choroby, zmniejsza jej objawy i zapobiega utracie sprawności. Zgodnie z kryteriami klasyfikacyjnymi RZS opracowanymi przez ACR (Amerykańskie Kolegium Reumatologii; American College Radiology)/EULAR z 2010 r., aby rozpoznać RZS należy m.in. w badaniu klinicznym stwierdzić odpowiednią liczbę stawów objętych zapaleniem albo potwierdzić obecność nadżerek na zdjęciu radiologicznym (RTG). Zarówno badanie kliniczne, jak i radiologiczne nie są wystarczająco dokładne, by wykryć aktywne zapalenie i zmiany strukturalne we wczesnej fazie choroby. Dzięki zastosowaniu ultrasonografii możemy zwiększyć czułość kryteriów ACR/EULAR, gdyż badaniem tym wykrywa się więcej stawów objętych zapaleniem niż badaniem fizykalnym. Jest to istotne w przypadku stawów, które w badaniu przedmiotowym nie wykazują zapalenia. Ponadto badanie USG pozwala na zwiększenie swoistości kryteriów rozpoznania poprzez wyłączenie z oceny patologii mogących w badaniu klinicznym sugerować zapalenie stawów, np. zapalenia pochewek ścięgnistych czy kaletek maziowych.
Zgodnie z zasadą treat-to-target wg zaleceń EULAR celem jest osiągnięcie remisji u chorego na RZS, a optymalne postępowanie wymaga ścisłej kontroli choroby. Podkreśla się, że nawet chorujący wiele lat może osiągnąć niską aktywność choroby dzięki dokładnej ocenie obecności zapalenia i odpowiedzi na leczenie. Zastosowanie USG w monitorowaniu chorego w remisji może pomóc przewidzieć, u których chorych dojdzie do uszkodzeń strukturalnych lub zaostrzenia choroby.
Badania pokazują, że u 15–62% chorych w klinicznej remisji w badaniu USG obecny jest przerost błony maziowej, a u 19–30% tych chorych stwierdzono radiologiczny postęp choroby. Dane te sugerują, że remisja powinna być definiowana jako brak zapalenia błony maziowej potwierdzony w badaniu USG. Ultrasonografia pozwala na obiektywną ocenę odpowiedzi na leczenie lub utratę tej odpowiedzi....


Pełna treść artykułu...