Aneks do artykułu: Profilaktyka odleżyn – zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran

Maria T. Szewczyk; Maria Kózka; Katarzyna Cierzniakowska; Justyna Cwajda-Białasik; Paulina Mościcka; Arkadiusz Jawień; Maciej Sopata; Dariusz Bazaliński; Anna Spannbauer; Elżbieta Kozłowska; Aleksandra Popow; Robert Ślusarz; Renata Jabłońska; Joanna Przybek-Mita; Regina Sierżantowicz; Beata Mrozikiewicz-Rakowska; Anna Polak; Izabela Kuberka; Urszula Jakubowska; Marta Bakowska; Zofia Augusewicz; Irena Samson

doi:10.5114/lr.2022.117398

eISSN: 1733-7607
ISSN: 1733-4101

Leczenie Ran

Bieżący numer Archiwum Artykuły zaakceptowane O czasopiśmie Rada naukowa Bazy indeksacyjne Prenumerata Kontakt Zasady publikacji prac Standardy etyczne i procedury

Wyszukiwanie

2/2022
vol. 19

Poleć ten artykuł:

Wyślij znajomemu

Skopiuj link:

Udostępnij:

streszczenie artykułu:

Aneks do artykułu: Profilaktyka odleżyn – zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran

Maria T. Szewczyk

¹

,

Maria Kózka

²

,

Katarzyna Cierzniakowska

¹

,

Justyna Cwajda-Białasik

¹

,

Paulina Mościcka

¹

,

Arkadiusz Jawień

³

,

Maciej Sopata

⁴

,

Dariusz Bazaliński

^{5, 6}

,

Anna Spannbauer

⁷

,

Elżbieta Kozłowska

¹

,

Aleksandra Popow

¹

,

Robert Ślusarz

⁸

,

Renata Jabłońska

⁸

,

Joanna Przybek-Mita

^{6, 9}

,

Regina Sierżantowicz

¹⁰

,

Beata Mrozikiewicz-Rakowska

¹¹

,

Anna Polak

¹²

,

Izabela Kuberka

¹³

,

Urszula Jakubowska

¹⁴

,

Marta Bakowska

¹⁵

,

Zofia Augusewicz

¹⁶

,

Irena Samson

¹⁶

Katedra Pielęgniarstwa Zabiegowego, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego i Leczenia Ran Przewlekłych, Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej i Angiologii, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy
Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Hospicjum Stacjonarne Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Szpital Specjalistyczny, Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny w Brzozowie
Instytut Nauk o Zdrowiu, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski
Instytut Fizjoterapii, Zakład Chirurgii Doświadczalnej i Klinicznej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
Katedra Pielęgniarstwa Zabiegowego, Zakład Pielęgniarstwa Neurologicznego i Neurochirurgicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych, Rzeszów
Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Instytut Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu, Katedra Fizjoterapii w Chorobach Wewnętrznych, Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki, Katowice
Zakład Chorób Układu Nerwowego, Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Szpitalny Oddział Ratunkowy, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku
Specjalistyczny Ośrodek Leczenia Ran i Zespołu Stopy Cukrzycowej MAGMA-MED, Rzeszów
Komisja Leczenia Ran Przewlekłych, Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku

LECZENIE RAN 2022; 19 (2): 73-75

DOI: https://doi.org/10.5114/lr.2022.117398

Data publikacji online: 2022/07/11

Pełna treść artykułu Pobierz cytowanie

Metryki PlumX:

Zalecenie 2.1. Ocena ryzyka rozwoju odleżyn w okolicy kości krzyżowej i pięt uzupełniona przez zastosowanie pomiaru uwodnienia podnaskórkowego (SEM)

Standaryzowane skale do oceny ryzyka rozwoju odleżyn są wykorzystywane rutynowo w opiece nad pacjentami od lat, jednak wiele z nich w praktyce klinicznej wykazuje niską wartość predykcyjną [1]. Nie pomagają one w wykrywaniu istniejących już, a niewidocznych gołym okiem wczesnych odleżyn. Zaburzenia i zmiany w tkankach mogą się pojawić na kilka dni przed widocznym uszkodzeniem na ich powierzchni. Kaskada uszkodzeń prowadząca do powstania odleżyn przebiega w kolejnych, następujących po sobie etapach. Ucisk na określone miejsce na skórze prowadzi do odkształcenia tkanek i ich śmierci na poziomie mikroskopowym, co wyzwala reakcję zapalną [2]. Głównym objawem tej reakcji jest zwiększona przepuszczalność naczyń w miejscu urazu na skutek uwalniania kolejnych czynników zapalnych i pojawienie się miejscowego obrzęku, nazywanego uwodnieniem podnaskórkowym (sub-epidermal moisture – SEM) [3]. Narastający obrzęk stopniowo podnosi ciśnienie śródmiąższowe w tkankach i blokując naczynia krwionośne, doprowadza do niedokrwienia, zburzeń przepływu chłonki i śmierci tkanek. Te nieodwracalne zmiany zapalne w skórze i tkankach podskórnych są niewidoczne dla oka i mogą poprzedzać zmiany na powierzchni skóry o 3–10 dni [3]. Z tego powodu obecnie za wczesny wskaźnik ryzyka wystąpienia odleżyn uważa się dodatkowo SEM [4]. Do jego oceny stosuje się skaner do pomiaru SEM – ręczne, bezprzewodowe, zasilane baterią urządzenie medyczne, które rejestruje biopojemność tkanek (ryc. 1). Biopojemność to właściwość bioelektryczna, która jest stosunkiem zmiany ładunku elektrycznego w obszarze tkanki do odpowiedniej zmiany jej potencjału elektrycznego. Duża biopojemność własna danego obszaru tkanki wskazuje, że jest on w stanie utrzymać większy ładunek elektryczny przy danym napięciu niż obszar o niskiej biopojemności własnej [5]. Dla uproszczenia i użyteczności klinicznej odczyty urządzenia są wyświetlane w bezwymiarowej skali wartości SEM. Urządzenie porównuje sekwencyjne pomiary SEM w danym miejscu, pokazując maksymalną różnicę pomiędzy wartościami SEM w miejscu zapalenia i w sąsiadującej zdrowej tkance, zwaną deltą SEM (∆SEM). Wynik ∆SEM ≥ 0,6 w miejscu pomiaru świadczy o zwiększonym ryzyku wystąpienia odleżyn, a ∆SEM < 0,6 o niskim ryzyku wystąpienia odleżyn. Wartość SEM jest zatem markerem biofizjologicznym powstawania odleżyn u...

Pełna treść artykułu...