Antybiotyki w leczeniu zapaleń płuc u dzieci

Zapalenie płuc (z.p.) jest jednym z częstych schorzeń wieku dziecięcego, które zwykle wymaga leczenia antybiotykami. Jest to ostra choroba, obejmująca głównie pęcherzyki płucne i tkankę śródmiąższową ale również oskrzeliki i drobne oskrzela. Wg danych WHO z 1990 r. z.p. stanowi pierwotną przyczynę 25 proc. zgonów dzieci poniżej 5. roku życia i pod tym względem w krajach rozwijających się wyprzedza biegunki (22 proc.). Radiologicznie potwierdzone z.p. stanowi 13 proc. chorób infekcyjnych u dzieci poniżej 2. roku życia.








Klasyfikacja zapaleń płuc u dzieci


Znajomość podziału zapaleń płuc jest niezbędna w wyborze odpowiedniego leczenia. Klasyfikacja wg kryterium klinicznego uwzględnia drogę zakażenia (z.p. odoskrzelowe, krwiopochodne) oraz stopień zajęcia tkanki płucnej (z.p. segmentowe, płatowe, z zajęciem opłucnej lub bez). Wg czynnika etiologicznego różnicuje się zapalenia płuc na wirusowe, bakteryjne, atypowe (Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila), grzybicze i immunoalergiczne. Z punktu widzenia wyboru antybiotyku to właśnie kryterium jest najistotniejsze. Ważne jest też zróżnicowanie zapaleń płuc na pozaszpitalne (środowiskowe) i szpitalne. To ostatnie rozpoznaje się, jeśli chory został przyjęty do szpitala z przyczyn pozapłucnych co najmniej 48 godz. przed wystąpieniem z.p. Stosowany w ich leczeniu antybiotyk musi zakresem działania obejmować przede wszystkim szpitalne szczepy bakterii, a rodzaj tych drobnoustrojów i ich wzory oporności w dużej mierze zależą od specyfiki oddziału czy szpitala. Najczęściej za zakażenia szpitalne odpowiedzialne są gronkowce, enterokoki i pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae.

Powszechnie uważa się, że dość wysoki odsetek zapaleń płuc u dzieci ma etiologię wirusową. Dotyczy to zwłaszcza krajów wysoko rozwiniętych, szeroko propagujących stosowanie profilaktyki zakażeń bakteryjnych w postaci szczepień ochronnych u dzieci. Należy jednak pamiętać, że zakażenie wirusowe nie wyklucza bakteryjnego, a większość bakteryjnych zapaleń płuc jest poprzedzona infekcją wirusową. Stąd w praktyce klinicznej odróżnienie wirusowego od bakteryjnego z.p. jest trudne i w efekcie niemal u każdego chorego stosuje się leki przeciwbakteryjne.

Optymalnym modelem antybiotykoterapii jest leczenie celowane, zgodne z wrażliwością patogenu wyizolowanego od chorego. Pewne...


Pełna treść artykułu...