Apelina 12 i jej receptor jako diagnostyczne markery chorób wieku dziecięcego i osób dorosłych

Biała tkanka tłuszczowa jest hormonalnie aktywnym narządem wydzielania wewnętrznego, zdolnym do produkcji i uwalniania wielu adipokin, w tym apeliny 12, znanej jako ligand receptora sprzężonego z białkiem G – APJ. Układ apelina/APJ występuje w wielu tkankach organizmu, odgrywając ważną rolę w utrzymaniu wrażliwości na insulinę, przyjmowaniu pokarmu i w patomechanizmie otyłości u dzieci. Apelina reguluje rozwój i czynność układu sercowo-naczyniowego, ciśnienie krwi, kurczliwość mięśnia sercowego, angiogenezę, metabolizm węglowodanów i tłuszczów, proliferację komórek, apoptozę i procesy zapalne. Hamuje wchłanianie wody i produkcję wazopresyny. Największe jej stężenie stwierdza się w śródbłonku naczyń, mięśniach gładkich naczyń krwionośnych, w mózgu, sercu, płucach, jądrach, jajnikach, wątrobie, łożysku, gruczole piersiowym i mleku kobiecym. Odgrywa ona kluczową rolę w homeostazie poprzez hamowanie aktywacji płytek krwi. Ekspresja układu apelina/APJ jest znacznie nasilona w atrezji dróg żółciowych, zwłaszcza w schyłkowej marskości wątroby. W przewlekłej niewydolności krążenia osoczowe stężenie apeliny ulega zmniejszeniu, a u pacjentów z nadczynnością tarczycy osiąga wysokie wartości. Apelina jest potencjalnym markerem diagnostycznym w różnicowaniu choroby moyamoya z miażdżycą naczyń mózgu i nowym biomarkerem cukrzycy typu 2 u mężczyzn. Dzieci z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym mają wyższe stężenia apeliny niż dzieci zdrowe. Apelina ma znaczenie w patogenezie dziecięcej astmy oskrzelowej. U niemowląt z nadmierną urodzeniową masą ciała obserwuje się znaczną hiperapelinemię. Apelina może działać jako czynnik mitogenny dla osteoblastów, bierze udział w rozwoju nefropatii cukrzycowej, w nowotworzeniu naczyń w retinopatii wcześniaków. Podkreśla się jej wartość diagnostyczną w rozpoznawaniu sepsy u noworodków.

White adipose tissue is a dynamic endocrine organ able to produce and release several bioactive adipokines, among them apelin, known as the ligand of the G-protein-coupled receptor APJ. The apelin/APJ system, distributed in diverse periphery organ tissues, is mainly involved in insulin sensitivity, food intake, and in the pathomechanism of childhood obesity. It regulates cardiovascular development and function, blood pressure, cardiac contractility, angiogenesis glyco- and fat metabolism and cell proliferation, apoptosis, and inflammation. Apelin inhibits water intake and vasopressin production. Apelin is mainly expressed in the endothelium, vascular smooth muscle cells, brain, heart, lung, testis, ovary, liver, placental tissue, mammary gland, and breast milk. This hormone is a key player in haemostasis with an ability to inhibit thrombin- and collagen-mediated platelet activation. The hepatic apelin/APJ system is markedly activated in progression of biliary atresia, especially in end-stage cirrhosis. In chronic heart failure plasma apelin concentrations are decreased and in patients with hypothyroidism are abnormally high. Apelin is a potential diagnostic marker for differentiating moyamoya disease and intracranial atherosclerosis and a novel biomarker for predicting type 2 diabetes in men. Children with primary hypertension show higher apelin concentration than healthy children. Apelin is implicated in the pathogenesis of childhood atopic asthma. In infants large for gestational age hiperapelinemia is noted. Apelin may function as a mitogenic agent for osteoblasts, may be involved in the development of diabetic nephropathy, retinal neovascularisation of retinopathy of prematurity, and have a diagnostic value in neonatal sepsis.