Artykuł oryginalny
Autoimmunologiczne i metaboliczne markery ryzyka rozwoju cukrzycy typu 1 u krewnych pierwszego stopnia osób z cukrzycą typu 1

Cel: Celem badania była ocena pierwszej fazy wydzielania insuliny oraz stężenia peptydu C na czczo u krewnych pierwszego stopnia osób z cukrzycą typu 1 w zależności od obecności przeciwciał GADA (przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego), IAA (przeciwinsulinowych) oraz IA-2A (przeciwko fosfatazie tyrozyny białkowej).

Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w grupie 90 krewnych pierwszego stopnia osób z cukrzycą typu 1 w wieku 16–65 lat. Stężenie peptydu C na czczo oznaczono metodą ELISA, stężenie insuliny w dożylnym teście obciążenia glukozą metodą ELISA, natomiast miana przeciwciał GADA, IAA i IA-2A metodą RIA.

Wyniki: U 28 osób spośród badanych (31,11%) stwierdzono obecność dodatniego miana przynajmniej jednego z przeciwciał. Największy odsetek stanowiły IAA (22,22%) i GADA (11,11%). Wykazano dodatnią korelację pomiędzy stężeniem peptydu C na czczo i IAA (r = 0,282, p < 0,002), a także istotnie statystycznie większe stężenie insuliny na czczo (p < 0,002) oraz istotnie statystycznie mniejsze stężenie insuliny w 1. min (p < 0,008) i w 3. min (p < 0,005) dożylnego testu obciążenia glukozą w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną. Zaobserwowano istotnie statystycznie większe stężenie insuliny na czczo w grupie z dodatnim mianem IAA w porównaniu z grupą krewnych niemających przeciwciał przeciwinsulinowych (p < 0,04).

Wnioski: Zwiększenie stężenia peptydu C i insuliny na czczo przy zmniejszonej rezerwie czynnościowej komórek może sugerować kompensacyjny wzrost czynności wydzielniczej tych komórek w grupie krewnych pierwszego stopnia, w szczególności z dodatnim mianem przeciwciał, i stanowić czynnik opóźniający rozwój klinicznych objawów choroby.

Aim: The aim of the study was to assess the first phase of insulin secretion and C-peptide concentration in relation to the occurrence of antibodies (glutamic acid decarboxylase – GADA, insulin autoantibodies – IAA, and autoantibodies to tyrosine phosphatase – IA-2A) in a group of first-degree relatives of patients with type 1 diabetes.

Material and methods: The study was performed in a group of 90 first-degree relatives, aged 16-65 years. The C-peptide concentration was determined by the ELISA method, insulin concentration by the EASIA method, and titres of GADA, IAA and IA-2A by the RIA method.

Results: In 28 patients (31.11%), the presence of a positive titre of at least one of the antibodies was observed. The highest percentage was found for IAA (22.22%) and GADA (11.11%). We found a positive correlation between C-peptide and IAA (r = 0.282, p < 0.002). We observed a significantly higher insulin concentration at 0 min (p < 0.002) and significantly lower in the 1st min (p < 0.008) and 3rd min of the test (p < 0.005) in the study group as compared to the controls. Significantly higher fasting insulin concentrations were observed in the group with a positive IAA titre as compared to subjects without IAA (p < 0.04).

Conclusions: The increase in fasting C-peptide and insulin concentrations, with reduced β cell function, may reflect a compensative increase in insulin secretion in the group of first-degree relatives and especially in the group with a positive titre of at least one of the antibodies seems to be a factor that can slow down the manifestation of clinical signs of the disease.