Artykuł oryginalny
Choroba niedokrwienna serca a zespół metaboliczny– korelacja wybranych czynników ryzyka rozwoju miażdżycy z nasileniem zmian w tętnicach wieńcowych

Współistnienie z hiperglikemią nadciśnienia tętniczego, insulinoporności, aterogennej dyslipidemii oraz centralnej otyłości określane jest mianem zespołu metabolicznego (ZM). Wielokrotnie wykazano, że jest on ściśle związany z występowaniem choroby wieńcowej (IHD) oraz powikłań sercowo-naczyniowych. Obecność czynników ryzyka koreluje ze stopniem zaawansowania zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych, co stwarza możliwość prewencji. Znaczenie klasycznych czynników ryzyka w rozwoju miażdżycy zostało dobrze udokumentowane. Homocysteina (Hcy) należy do nowych czynników, a jej rola w rozwoju miażdżycy stanowi przedmiot zainteresowania i kontrowersji.
Cel pracy: Ocena wybranych czynników ryzyka rozwoju miażdżycy u pacjentów z IHD i współistniejącym ZM.
Materiał i metody: Badania objęły 141 mężczyzn w wieku do 55. roku życia z potwierdzoną koronarograficznie IHD bez cech niewydolności nerek (GFR >60 ml/min). Stopień zaawansowania IHD oceniano na podstawie liczby zwężonych ł50% tętnic oraz wg indeksu Duke. Wszystkim pacjentom oznaczono parametry gospodarki węglowodanowej i lipidowej, stężenie Hcy, kwasu foliowego, witaminy B12 oraz oceniono klasyczne czynniki ryzyka IHD. Obecność względnie brak ZM stanowił kryterium podziału pacjentów na 2 grupy. Cechy ZM stwierdzono u 57,4% pacjentów.
Wyniki: Obie podgrupy były porównywalne pod względem klinicznym, z wyjątkiem parametrów wynikających z kryteriów ZM. U pacjentów z ZM zaawansowanie zmian miażdżycowych korelowało ze stężeniem Hcy i kreatyniny oraz GFR (p<0,05), zaś w grupie bez ZM z wiekiem chorych (p=0,04). Analiza krzywych ROC wskazała, iż stężenie Hcy było predykatorem choroby wielonaczyniowej tylko u chorych z ZM (punkt odcięcia 10,85 µmol/l). Czułość i swoistość wyliczono odpowiednio na 68,7% i 59,4%.
Wnioski: U młodych mężczyzn z IHD podstawowe znaczenie mają klasyczne czynniki ryzyka, co przekłada się na częstość występowania ZM. U osób z ZM stężenie Hcy wykazuje związek z zaawansowaniem miażdżycy tętnic wieńcowych i może stanowić czynnik determinujący jej przedwczesny rozwój. Podwyższone, powyżej 10,85 µmol/l, stężenie Hcy u tych pacjentów może wskazywać na zwiększone ryzyko wielonaczyniowej IHD.

The coexistence of hypertension, insulin resistance, atherogenic dyslipidaemia and central obesity with hyperglycaemia is defined as metabolic syndrome (MS). It has been shown many times that MS is closely associated with the occurrence of ischemic heart disease (IHD) and cardiovascular complications. The presence of risk factors correlates with the progression of atherosclerotic lesions in coronary arteries, creating the potential of prevention. The importance of classic risk factors in the expansion of arteriosclerosis has been proved well. Homocysteine (Hcy) is a novel risk factor, and its role in atherosclerosis is a subject of interest and controversy.
Aim: The estimation of selected risk factors of arteriosclerosis in patients with IHD and coexistent MS.
Materials and methods: The study included 141 men aged upon 55 years old with coronarographically confirmed IHD without signs of renal insufficiency (GFR>60 ml/min). The advance of IHD was assessed due to the number of narrowed arteries ł50% and Duke index. Parameters of glucose metabolism, lipids, Hcy, folic acid and B12 vitamin were measured and classic risk factors were assessed in all patients. The presence or the absence of MS was a criterion of the division into 2 groups. MS signs were found in 57.4% patients. Results: Both subgroups were comparable in relation to baseline parameters besides MS criteria. In MS patients the advance of atherosclerosis correlated with Hcy, creatinine and GFR (p<0.05), but in non-MS patients with age (p=0.04). ROC curves indicated that Hcy concentration was a predictor of multivessel disease only in MS patients (cut-off point 10.85 µmol/l). Sensitivity and specificity were calculated respectively as 68.7% and 59.4%.
Conclusions: Among young men with IHD classic risk factors have basic importance, which is reflected by the frequency of MS. In MS patients Hcy concentration reveals an association with progression of atherosclerosis in coronary arteries and it can be a factor determining premature development. In these patients Hcy concentration above 10.85 µmol/l can indicate an increased risk of multivessel IHD.