Artykuł oryginalny/Original paper
Badania przesiewowe w kierunku obniżonej masy kostnej metodą DXA – analiza przyczyn udziału pacjentów

Badania przesiewowe mają na celu wyodrębnienie z populacji poddanej badaniu grupy osób wymagających dalszej dokładnej diagnostyki w kierunku określonego schorzenia. Powinny się one cechować powtarzalnością, prostotą wykonania oraz niskimi kosztami. Do takich badań należy pomiar gęstości kości metodą DXA – uważany za złoty standard w diagnostyce osteoporozy.
Cel: Celem pracy była charakterystyka kobiet zgłaszających się na nieodpłatne, przesiewowe badania densytometryczne w kierunku obniżonej masy kostnej, przeprowadzane w formie zaplanowanych akcji.
Metoda: Analizie statystycznej poddano grupę 301 kobiet, które zgłosiły się na bezpłatne przesiewowe badania densytometryczne zorganizowane w formie 5 akcji w 2003 r. Przeanalizowano przyczyny udziału w badaniach w całej populacji oraz porównano średnie wartości wskaźnika BMD T-score w zależności od przyczyny udziału w badaniu. Następnie dokonano stratyfikacji badanej populacji, wyróżniając zbiór A – osób badanych po raz pierwszy oraz zbiór B – osób badanych po raz kolejny i przeanalizowano średnie wartości wskaźnika BMD T-score. Obliczenia wykonano za pomocą programu Statistica v. 6.0.
Wnioski: Najczęstszą przyczyną poddania się badaniu przesiewowemu w całej populacji były rekomendacje lekarskie. Po raz pierwszy na badanie zgłosiło się 66% kobiet, dla 34% było to kolejne badanie. Wykazano istotne różnice statystyczne średnich wartości wskaźnika BMD T-score w zależności od przyczyny zgłoszenia do badania przesiewowego zarówno w całej populacji, jak i analizując porównawczo zbiór A i B.

Screening tests are due to identify a disease or a defect by methods that can be easily applied on a large scale. It is not an usual diagnostic process and requires further investigation.
Aim: The aim of the study was to present the cause of women’s participation in screening test for osteoporosis.
Methods: The group of 301 women was investigated. The causes of participation in screening test were analyzed and mean values of BMD T-score were compared according to the reason of taking part in the screening test. The whole population was than stratified into two groups: group A – patients examined for the first time and group B – patients examined for the second or more times. Mean values of BMD T-score were compared in both groups.
Conclusions: The most common reason for participating in the screening test was medical recommendation. For 64% of the patients this was the first screening test and 36% of patients have already underwent at least one screening test for osteoporosis. Mean values of BMD T-score ware statistically different dependent on the cause of participation in the screening test. Also group A and group B were characterized by different mean values of BMD T-score.