Artykuł oryginalny
Związek temperamentu w ujęciu regulacyjnej teorii temperamentu z objawami zaburzenia stresowego pourazowego w różnych grupach poszkodowanych

Celem badań było określenie związku cech temperamentu postulowanych w regulacyjnej teorii temperamentu Jana Strelaua z objawami zaburzenia stresowego pourazowego w czterech grupach poszkodowanych. W badaniu uczestniczyli górnicy po katastrofie górniczej, ofiary powodzi, strażacy oraz osoby z chorobą nowotworową. Cechy temperamentu mierzono za pomocą kwestionariusza Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu, a objawy zaburzenia stresowego pourazowego (intruzja/pobudzenie oraz unikanie/odrętwienie) za pomocą czynnikowej wersji inwentarza PTSD – C (post-traumatic stress disorder). Otrzymane wyniki wskazują na istotny związek 5 cech temperamentu, tj. żwawości, perseweratywności, reaktywności emocjonalnej, wytrzymałości i aktywności, a szczególnie reaktywności emocjonalnej i perseweratywności, z objawami zaburzenia stresowego pourazowego. Wyniki te sugerują, że temperament w ujęciu regulacyjnej teorii temperamentu może być traktowany jako endofenotyp dla zaburzeń lękowych.

The aim of our studies was to investigate an association between temperamental traits postulated in the Regulative Theory of Temperament and post-traumatic stress disorder symptoms in different groups of victims. The studies were run on four groups of participants: miners who experienced a mining catastrophe, flood victims, firemen, and cancer patients. All temperamental traits were measured using the Formal Characteristics of Behavior – Temperament Inventory (FCB-TI). PTSD symptoms (intrusion/arousal and avoidance/numbing) were measured with the factorial version of the PTSD Inventory (PTSDF). The significant relationship between five of six temperamental traits (briskness, perseveration, emotional reactivity, endurance, and activity) and post-traumatic stress disorder symptoms has been confirmed. Especially, emotional reactivity and perseveration are highly correlated with PTSD symptoms in all groups under studies. The results suggest that temperamental traits postulated in the regulative theory of temperament may be considered as endophenotypes for anxiety disorders.