Artykuł oryginalny
Aleksytymia a funkcjonowanie poznawcze u chorych z pierwszym epizodem depresji i depresją okresową nawracającą

Cel pracy: Głównym celem prowadzonych badań była ocena natężenia deficytów emocjonalnych w postaci syndromu aleksytymii w porównaniu z wybranymi aspektami funkcjonowania poznawczego u pacjentów leczących się z powodu depresji.

Materiał i metody: Badaniem objęto 38 pacjentów (19 kobiet i 19 mężczyzn) w wieku 18–65 lat (M = 48,56 roku; SD = 12,39), leczonych z powodu zaburzeń psychicznych – pierwszy epizod depresji i zaburzenia depresyjne nawracające. Do psychologicznej oceny funkcjonowania emocjonalnego i poznawczego pacjentów z depresją zastosowano Skalę Aleksytymii Bermond-Vorst (BVAQ), Test Łączenia Punktów (Trail Making Test – TMT, Test Kreślenia Drogi) oraz test Stroopa.

Wyniki: Pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi cechuje wyższy niż przeciętny poziom aleksytymii oraz osłabienie koncentracji uwagi, pamięci operacyjnej i funkcji wykonawczych. Porównanie analizowanych zmiennych wykazało istotny związek między ogólnym poziomem aleksytymii i jednym z jej wymiarów (ubóstwo wyobraźni i marzeń na jawie) a poziomem funkcjonowania pamięci operacyjnej mierzonej za pomocą Testu Łączenia Punktów. Pozostałe czynniki określające deficyty w zakresie identyfikacji emocji nie współwystępowały w sposób istotny statystycznie z wybranymi aspektami funkcji poznawczych.

Wnioski: U pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi trudności w identyfikacji własnych emocji, w tym ubóstwo wyobraźni, mają związek z osłabieniem pamięci operacyjnej. Otrzymane wyniki wymagają dalszej analizy, w której należy rozważyć włączenie do badań grupy kontrolnej składającej się z osób zdrowych.

Aim of the study: The main aim of the study reported was to assess the intensity of emotional deficits in alexithymia as a syndrome in comparison with selected aspects of cognitive functioning in patients treated for depression.

Material and methods: Subjects were 38 patients (19 women and 19 men) aged 18-65 years of age (M = 48.56 years, SD = 12.39) who were treated for psychiatric disorders: first episode of depression and recurrent depressive disorders. During psychological assessment of emotional and cognitive functioning of patients with depression, the study used the Bermond-Vorst Alexithymia Questionnaire (BVAQ), Trial Making Test (TMT) and Stroop Test.

Results: Patients with mood disorders are characterized by elevated levels of alexithymia and weakness of concentration, memory and executive functions. The correlation of the analyzed variables showed a significant association between overall levels of alexithymia and one of its dimensions (poverty of imagination and dreams upon waking) and the level of memory functioning measured by the Trial Making Test. Other factors to measure deficits in identifying emotions did not show a statistically significant effect of selected aspects of cognitive function.

Conclusions: Among patients with depressive disorders, difficulty in identifying their own emotions, including poverty of imagination, are associated with weakness of memory. The obtained results need further analysis, in which inclusion of a control group consisting of healthy individuals should be considered.