Artykuł poglądowy
Kilka uwag na temat stosowania techniki stymulacji nerwu błędnego w terapii depresji

Stymulacja nerwu błędnego (vagus nerve stimulation – VNS) jest jedną z kilku fizykalnych metod poddawanych ostatnio badaniom pod kątem ich działania przeciwdepresyjnego. To jedyna metoda, która została oficjalne dopuszczona jako terapia dodana do stosowania w przypadku przewlekłej i/lub nawracającej depresji.

Praca prezentuje krytyczną – z psychiatrycznego punktu widzenia – analizę kilku wybranych cech stymulacji VNS.

Metoda VNS praktycznie nie została przebadana eksperymentalnie na zwierzęcych modelach depresji. Doznania sensoryczne związane z płynięciem prądu pozwalają pacjentowi na zorientowanie się, że otrzymuje stymulację prawdziwą. Nieetyczne jest długoterminowe utrzymywanie pacjentów w grupie placebo, tj. z wszczepionym, lecz niepracującym stymulatorem VNS. Większość badań miała charakter obserwacyjny i była przeprowadzona u pojedynczych pacjentów lub w małych grupach chorych. Mało jest natomiast dobrze skonstruowanych badań kontrolowanych z randomizacją.

Dalsze badania nad stosowaniem VNS w terapii depresji wymagają przemyślenia i wprowadzenia nowych procedur badawczych, które niwelowałyby dotychczasowe ułomności metodologiczne.

Vagus nerve stimulation (VNS) is one of a few physical methods subjected recently to investigations on their antidepressant activity. It is the only method which was officially accepted as add-on therapy for chronic and/or recurrent depressive disorder.

The paper presents a critical (from the psychiatric point of view) analysis of several selected features of VNS.

The technique of VNS has not been practically examined in experiments on animal models of depression. Sensory experiences connected with the current flow allow the patient to know if he has received true or sham stimulation. Long-term retention of patients in the placebo group (i.e. with implanted and non-operated VNS stimulator) is unethical. The majority of inves­tigations have an observational character and were made in small groups of patients. The quantity of well-planned randomized investigations is small.

Future investigations on VNS in the therapy of de­pression require some consideration and introduction of new research procedures, which will be able to restrain hitherto existing methodological disabilities.