Artykuł poglądowy
Kwasy tłuszczowe w diecie człowieka a jego funkcjonowanie poznawcze i emocjonalne

W artykule przedstawiono dowody naukowe zgromadzone w ciągu ostatnich dwóch dekad ukazujące znaczenie kwasów tłuszczowych w wybranych obszarach psychologicznego funkcjonowania człowieka (poznawczym i emocjonalnym).

Dokonano przeglądu prac opisujących rangę kwasów tłuszczowych omega-3, których niedobór we współczes­nej diecie (zdominowanej przez kwasy tłuszczowe omega-6) stał się jedną z głównych przyczyn ryzyka rozwoju schorzeń cywilizacyjnych, w tym chorób mózgowo-naczyniowych. Kwasy tłuszczowe wielonienasycone stanowią składnik wszystkich błon komórkowych organizmu oraz główny budulec układu nerwowego. Wyniki badań naukowych sugerują, że dieta uzupełniana kwasami tłuszczowymi omega-3 może wpływać na poprawę funkcji poznawczych u człowieka oraz zmniejszać nasilenie objawów demencji, choroby Alzheimera, a także depresji. Pozytywny wpływ stosowania kwasów tłuszczowych omega-3 stwierdzono również w grupie osób zdrowych i młodych. Badacze podają, że kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), mogą usprawniać procesy poznawcze oraz wpływać na regulację nastroju u każdego człowieka.

Przegląd wybranych badań opisowych i eksperymentalnych ma na celu ukazanie znaczenia kwasów tłuszczowych nie tylko w terapii, lecz także w profilaktyce chorób mózgowych i zaburzeń psychicznych oraz jako możliwość wspierania rozwoju człowieka zdrowego i wykorzystania pełni jego możliwości. Podkreśla się jednak, że uzyskane dotąd dane na temat wpływu kwasów tłuszczowych na funkcjonowanie psychiczne człowieka są wciąż jeszcze niewystarczające (zwłaszcza w obszarze profilaktyki) i wymagają większej liczby badań potwierdzających.

This article presents the evidence accumulated over the last two decades on the importance of fatty acids in psychological human functioning (cognitive and emotional).

In particular, the importance of omega-3 fatty acids, which on the one hand lost attention and became scarce in the modern human diet and on the other hand most likely became a primary cause of degenerative diseases, including mental disorders and cerebrovascular illness, is reviewed.

Polyunsaturated fatty acids constitute key structural components of all cell membranes. They are highly concentrated in the nervous system. There is evidence that omega-3 fatty acids can improve cognitive function in individuals and also reduce symptoms of dementia, Alzheimer disease and depression. The positive impact of diet on cognitive processes and emotional functioning was also found in young healthy people. The researchers report that omega-3 fatty acids such as eicosapentaenoic acid (EPA) and docosahexaenoic acid (DHA) may indeed improve cognitive processes and affect mood.

The review of included descriptive and experimental studies reveals the importance of fatty acids not only in therapy but also in prevention of disorders and identifies new opportunities to promote human development through optimal use of capabilities.

However, the currently available data on the influence of fatty acids on psychological functioning are still insufficient to make conclusions on preventive therapy. More trials are needed for confirmation.