Artykuł poglądowy
Nowy kierunek w leczeniu cukrzycy – inkretynomimetyki oraz inhibitory DPP-4

Hormony inkretynowe są hormonami wydzielanymi przez komórki jelit w odpowiedzi na bodziec glikemiczny po spożyciu pokarmu. Do hormonów tych zaliczamy: hormon GLP-1 (glukagonopodobny peptyd -1) oraz GIP (glukozależny peptyd insulinotropowy). Oba hormony stymulują komórki  trzustki do wydzielania insuliny. Jedynie 20% uwolnionego GLP-1 dociera do komórek , okres połowicznego rozpadu tej substancji wynosi ok. 2 min, ze względu na działanie enzymu dipeptydylopeptydazy-IV (DPP-IV). Enzym ten rozkłada GLP-1 w ciągu 4–5 min. U osób zdrowych efekt inkretynowy jest odpowiedzialny za 50–70% odpowiedzi insulinowej na posiłek. W cukrzycy typu 2 (DM2) działanie hormonów inkretynowych jest zaburzone. Podawanie GIP i GLP-1 pacjentom z DM2 powodowało przywrócenie fazy wczesnej wydzielania insulin, ale tylko GLP-1 był wstanie przywrócić fazę wczesną oraz późną wydzielania insuliny. Dlatego też GLP-1 został wykorzystany w leczeniu cukrzycy typu 2. Są dwie strategie terapeutyczne dotyczące osi inkretynowej, jedna to zapewnienie egzogennego GLP-1 w postaci agonisty receptora GLP-1 – eksenatydu, lub analoga cząsteczki GLP-1 – liraglutydu. Druga strategia polega na blokowaniu działania enzymu DPP-IV za pomocą inhibitorów DPP-IV – sitagliptyny, wildagliptyny oraz saksagliptyny. Obie strategie wpływają na stężenie glukozy we krwi, jednak zastosowanie agonisty receptora GLP-1 lub analoga cząsteczki GLP-1 pozwala również na obniżenie masy ciała pacjenta. Niniejsza praca opisuje działanie tych leków oraz sumuje wyniki badań klinicznych trzeciej fazy.

Incretin hormones are produced and released from intestine during food digesting. There are two incretin hormones: glucagon-like peptide-1 (GLP-1) and glucose-dependent insulinotropic peptide (GIP). Both of them stimulate pancreatic  cells to release insulin. Only 20% of GLP-1 released from intestine reach  cells, mainly due to the dipeptidyl peptidase-4 enzyme (DPP-4) actions. DPP-4 inactivates GLP-1 in 4-5 min. In healthy persons incretin hormones are responsible for up to 70% of insulin release after a meal. In type 2 diabetes (DM2) incretin effect is disturbed. Exogenous administration of GLP-1 and GIP restore early phase of insulin release in DM2 patients. Late phase of insulin release is re-established only after GLP-1 administration. That is why only GLP-1 is used in therapy of DM2. There are two strategies of DM2 treatment, which involve intervention in incretin axis. First of them is administration of GLP-1 receptor agonist – exenatide or GLP-1 analog – liraglutide. Second of them is based on inhibition of DPP-4 enzyme – sitagliptin, vildagliptin or saksagliptin. All of those strategies regulate glucose level in blood, but only GLP-1 receptor agonist and GLP-1 analog may also cause body mass reduction. This work describes mechanism of action of incretin based drugs and also summarizes results of third phase of clinical studies.