Artykuł poglądowy
Od jelit do depresji – rola zaburzeń ciągłości bariery jelitowej i następcza aktywacja układu immunologicznego w zapalnej hipotezie depresji

Zaburzenie ciągłości bariery jelitowej często może być konsekwencją lub przyczyną aktywacji zapalnej odpowiedzi immunologicznej z uwolnieniem prozapalnych cytokin. Istnieje ogromna liczba dowodów na kluczową rolę układu immunologicznego i cytokin w zapalnej patogenezie depresji. Cytokiny powodują zmniejszenie dostępności serotoniny ze zwiększeniem stężenia neurotoksycznych metabolitów tryptofanu, poprzez aktywację 2,3-dioksygenazy indoleaminy (IDO). Toksyczne metabolity tryptofanu powstają także pod wpływem 2,3-dioksygenazy tryptofanu (TDO), aktywowanej pod wpływem kortyzolu, którego stężenie jest często zwiększone w depresji. Ponadto cytokiny prozapalne nasilają neurotransmisję noradrenergiczną i aktywują oś HPA (hypothalamic-pituitary-adrenocortical axis), a także przyczyniają się do oporności receptorów glikokortykoidów. Pojawia się coraz więcej doniesień na temat roli zespołu jelita przesiąkliwego (leaky gut syndrome) w wielu chorobach przewlekłych, np. zapalnych chorobach jelit, cukrzycy typu 1, alergiach, astmie, autyzmie i depresji. Liczne badania wskazują, że wiele z leków przeciwdepresyjnych wpływa na zmniejszenie stężenia cytokin prozapalnych, co mogłoby się przyczyniać do ich mechanizmu działania przeciwdepresyjnego. Ponadto duża grupa substancji o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym okazuje się wykazywać działanie przeciwdepresyjne lub poprawiać skuteczność farmakoterapii. Celem autorów niniejszej pracy jest przedstawienie zależności pomiędzy rolą zaburzonej ciągłości bariery jelitowej, aktywacją zapalnej odpowiedzi immunologicznej, alergią pokarmową IgG-zależną (nadwrażliwością typu III) a rozwojem depresji. Wykrycie ewentualnych zależności pomiędzy alergią IgG-zależną a depresją może stanowić podstawę udoskonalenia schematu terapeutycznego.

Intestinal permeability dysfunction might be considered either a consequence or cause of systemic inflammation with release of proinflammatory cytokines. A growing body of evidence indicates a key role of the immune system and cytokines in depression. Cytokines cause tryptophan and 5-HT depletion and elevation of neurotoxic tryptophan catabolites by inducing indoleamine 2,3-di-oxygenase (IDO). Another enzyme causing elevation of tryptophan catabolites is tryptophan 2,3-dioxygenase (TDO), which is activated by cortisol, often elevated during depression. Additionally, pro-inflammatory cytokines activate noradrenergic neurotransmission and the HPA axis, and also cause glucocorticoid receptor resistance. There is a growing body of evidence indicating a role of increased intestinal permeability (leaky gut syndrome) in many chronic diseases such as inflammatory bowel diseases, diabetes type I, allergy, asthma, autism, and depression. Numerous investigations indicate that many antidepressant drugs exhibit anti-inflammatory properties by lowering levels of pro-inflammatory cytokines, which might be related to their antidepressant mechanisms of action. A large group of anti-inflammatory substances and antioxidants also exhibit antidepressant potential or potentiate efficacy of antidepressant pharmacotherapy. The aim of the authors of this review is to present a potential relation between increased gut permeability, activation of the inflammatory response system, IgG food allergy (type III hypersensitivity reaction), and depression. Detection of a relationship between IgG-dependent allergy and depression may form the basis for improving the therapeutic scheme.