Artykuł poglądowy
Zaburzenia funkcji poznawczych po operacjach chirurgicznych

Pooperacyjne dysfunkcje poznawcze (postoperative cognitive dysfunctions – POCD) są częstym i istotnym klinicznie powikłaniem operacji chirurgicznych. Zaburzenia te dotyczą głównie pamięci oraz funkcji wykonawczych. Pacjenci operowani kardiochirurgicznie są szczególnie narażeni na wystąpienie POCD. Co ważne, w tej grupie chorych obecność POCD wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia innych powikłań pooperacyjnych oraz zgonu. Etiologia POCD jest złożona i nie do końca poznana. Dotychczas nie wykazano istotnego związku pomiędzy metodami operacji i znieczulenia a występowaniem POCD, jakkolwiek te zmienne mogą być znaczące u chorych w starszym wieku. Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia POCD są m.in.: aspekty kliniczne związane z chorobą podstawową, wiek pacjenta, gorsze przedoperacyjne funkcjonowanie poznawcze oraz nadużywanie alkoholu. Niezbędne jest prowadzenie dalszych badań nad etiopatogenezą POCD, jak również nad metodami wykrywania i zapobiegania temu zaburzeniu. Postępowanie takie umożliwi wczesne wdrożenie odpowiednich strategii terapeutycznych, które pozwolą na poprawę funkcjonowania poznawczego pacjenta i w konsekwencji jakości jego życia.

Postoperative cognitive dysfunction (POCD) is a frequent and clinically important consequence of surgical procedures. Mostly, it concerns memory and executive functions. POCD prevails in patients undergoing cardiac surgery, where it is also a risk factor for the occurrence of other complications. The aetiology of POCD is complicated and multi-factorial. Thus far, there is no evidence for a relationship between POCD and different surgical and anaesthetic techniques. However, such a correlation may exist in elderly patients. Risk factors of POCD include the clinical aspects of the underlying disease, age, early cognitive decline and alcohol abuse. It is important to further study the aetiopathology, methods of early detection and prevention of POCD. It may enable the implementation of therapeutic strategies that will improve patients’ cognitive functioning and therefore their quality of life.