Artykuł poglądowy
Zaburzenia neuropsychologiczne u pacjentów po kardiogennym niedotlenieniu mózgu

Zarówno długotrwałe niedokrwienie mózgu, które towarzyszy zatrzymaniu krążenia, jak i krótkotrwałe, występujące w trakcie zabiegów kardiochirurgicznych oraz implantacji wszczepialnego kardiowertera-defibrylatora (implantable cardioverter-defibrillator – ICD), może spowodować występowanie zaburzeń neurologicznych oraz deficytów neuropsychologicznych. Celem pracy jest omówienie wpływu kardiogennego niedotlenienia ośrodkowego układu nerwowego na występowanie zaburzeń funkcji poznawczych. Szczególną uwagę poświęcono krótkiemu zatrzymaniu krążenia w przebiegu migotania komór u pacjentów z wszcze­pionym ICD. Po nagłym zatrzymaniu krążenia u większości chorych występują różnorodne objawy neurologiczne. Połowa osób po przebytym nagłym zatrzymaniu krążenia, które zostały wypisane ze szpitala, ma ciężkie deficyty neurologiczne. U pozostałych pacjentów najczęściej występują zaburzenia pamięci, rzadziej zaburzenia uwagi i funkcji wykonawczych. Po zabiegach kardiochirurgicznych wykazano występowanie deficytów poznawczych we wczesnym okresie pooperacyjnym. Według najnowszych badań zaburzenia funkcji poznawczych po kilkuletniej obserwacji są porównywalne w grupie po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego (coronary artery bypass grafting – CABG) i w grupie osób z podobnie nasiloną chorobą wieńcową, niepoddanych takiej operacji. Dotychczasowe wyniki badań dotyczące zaburzeń neuropsychologicznych występujących po wszczepieniu ICD są sprzeczne. Niektóre z nich opisują deficyty poznawcze w zakresie pamięci krótkotrwałej, uwagi oraz funkcji wykonawczych. W innych badaniach nie stwierdzono występowania takich odchyleń. Zagadnienie to jest istotne również ze względu na brak wystarczającej liczby publikacji dotyczących korelacji pomiędzy liczbą wyładowań ICD w codziennym życiu a deficytami poznawczymi. W artykule opisano również trudności metodologiczne, które pojawiają się w badaniach na temat zaburzeń neuropsychologicznych po kardiogennym niedotlenieniu mózgu.

After long lasting cerebral ischaemia during cardiac arrest and even after short periods of cerebral hypoxia during cardiac surgery and implantation of a cardiac-defibrillator (ICD), both neurological and neuropsychological disorders can occur. The aim of this article was to present the effect of cardiogenic hypoxia of the central nervous system on the occurrence of cognitive impairment. Particular attention was paid to the short course of cardiac arrest during ventricular fibrillation in patients with ICD. After cardiac arrest the majority of patients have various neurological symptoms. Half of those patients who have been discharged from hospital has severe neurological deficits. Among the others the most common neuropsychological disorder is memory impairment and less common are attention and executive function deficits. After cardiac surgery neuropsychological deficits occur in the early postoperative period. According to recent studies, after several years of observation cognitive dysfunctions are comparable in the group after coronary artery bypass grafting (CABG) and in the group with similarly severe coronary artery disease not undergoing the operation. Previous results of studies of neuropsychological impairments after ICD implantation were contradictory. Some of them showed cognitive deficits such as impaired short-term memory, attention and executive functions. Other studies however did not confirm occurrence of such impairments. This issue is important also because of the lack of a sufficient number of publications on the correlation between numbers of defibrillations in everyday life and cognitive deficits. In this article methodological difficulties of studies considering neuropsychological impairments after cardiogenic cerebral hypoxia are also described.