Artykuł przeglądowy
Czy ustalenie kryteriów diagnostycznych dla zespołu antyfosfolipidowego jest możliwe?

W 1996 r. J.C. Piette stwierdził, że ustalenie kryteriów diagnostycznych dla zespołu antyfosfolipidowego (ZAF) nie jest możliwe. Uważał, że nie ma nawet jasności, czy stanowi on jedną chorobę. Nasuwały się wówczas także wątpliwości dotyczące wyodrębnienia pierwotnej i wtórnej postaci zespołu. W artykule omówiono historię kryteriów zespołu anyfosfolipidowego i podjęto próbę podsumowania, w jakim stopniu w ciągu minionej dekady udało się wyjaśnić problemy związane z zespołem. Okazuje się, że mimo ustalenia nowych kryteriów wiele kwestii pozostaje bez odpowiedzi: – dotychczas nie poznano etiopatogenezy zespołu, – w dalszym ciągu nie ma pewności, czy należy odróżniać pierwotną i wtórną postać zespołu antyfosfolipidowego, – trudno jest określić wszystkie dodatkowe czynniki przyczyniające się do zakrzepicy, – nie wyjaśniono, czy w przypadkach zespołu antyfosfolipidowego serologicznie ujemnego odgrywają rolę inne markery (przeciwciała) oprócz ujętych w kryteriach. A zatem dopóki nie zostaną wyjaśnione wszystkie problemy związane z zaburzeniami immunologicznymi i objawami klinicznymi w przebiegu zespołu antyfosfolipidowego, dopóty nie będzie można ustalić jego idealnych kryteriów.

According to J.C. Piette the defining and classifying of criteria for antiphospholipid syndrome (APS) were in 1996, a “mission impossible”. There was no clear evidence that APS should be regarded a unique entity. The categorization between “primary” and “secondary” APS was difficult to achieve. In the present paper the history of APS criteria is discussed. After the last decade we have formulated a new version for the classification criteria of APS – nevertheless many questions require further studies: – etiopathogenesis of APS is not clear, – “primary” or “secondary” APS remains unresolved problem, – multiple additional factors for thrombosis demand identification, – it ought to be specified which antibodies–apart of included in criteria – could be markers in “seronegative” APS. We are still waiting for the “common biological denominator” based on scoring system encompassing immunological abnormalities as well as clinical symptoms, to formulate the “ideal” criteria for APS.