Astma oskrzelowa – epidemiologia, patofizjologia, klinika

Badania epidemiologiczne, prowadzone zarówno u dzieci, jak i w dorosłej populacji wykazały, że astma oskrzelowa jest obecnie jedną z najczęstszych chorób przewlekłych. Niestety, nadal jest zbyt rzadko rozpoznawana, a tym samym źle leczona. Jedną z przyczyn jest lekceważenie zmiennych objawów astmy przez lekarzy, nie kojarzących ich z tą przewlekłą chorobą. Często astma jest mylnie rozpoznawana jako zapalenie oskrzeli, co powoduje nieprawidłowe, nieskuteczne leczenie antybiotykami.





W świetle aktualnej wiedzy astma jest chorobą oskrzeli, którą charakteryzują 3 podstawowe cechy: 1) obturacja oskrzeli odwracalna spontanicznie lub na skutek leczenia, 2) zapalenie błony śluzowej oskrzeli, które prowadzi do 3) nadreaktywności oskrzeli na różne czynniki. Obturacja oskrzeli u chorych na astmę może być wywołana przez czynniki specyficzne (alergeny), które powodują zapalenie oskrzeli, co prowadzi do ich nadreaktywności oraz czynniki niespecyficzne (wysiłek fizyczny, zimne powietrze, dym tytoniowy). Te drugie wyzwalają objawy astmy oskrzelowej na podłożu istniejącej uprzednio nadreaktywności oskrzelowej. Astmę oskrzelową dzieli się na astmę atopową (zewnątrzpochodną), w której mechanizm patogenetyczny wynika z reakcji alergenu (antygenu) z immunoglobulinami klasy E na powierzchni komórek tucznych i bazofilów. U ponad 90 proc. chorych na astmę wykrywa się podłoże atopowe. Drugą postacią astmy jest astma oskrzelowa nieatopowa, zwana też wewnątrzpochodną, czyli taka, w której nie udaje się wykryć udziału znanych alergenów i swoistych IgE w wyzwalaniu objawów choroby. Rozpoznanie astmy i ustalenie jej podłoża opiera się na badaniu podmiotowym, przedmiotowym, badaniach czynnościowych układu oddechowego, testach skórnych, badaniach laboratoryjnych uwzględniających pomiar całkowitych i swoistych IgE oraz morfologię krwi i gazometrię. Astma oskrzelowa pozostaje w Polsce chorobą niedodiagnozowaną. Jak wynika z badań epidemiologicznych, tylko u ok. 25–30 proc. chorych na astmę prawidłowe rozpoznanie zostaje postawione w ciągu pierwszych 3 lat choroby. Rozpoznanie choroby pozwala na wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia, które zapobiega jej postępowi i powikłaniom.

Astma oskrzelowa charakteryzuje się nawracającymi napadami duszności, napadowym kaszlem, świstami przy oddychaniu. Objawy te występują w kontakcie z alergenami, na które jest uczulony chory lub na skutek działania różnego rodzaju...


Pełna treść artykułu...