Badanie molekularnych markerów wykorzystywanych w leczeniu chorych na raka jelita grubego

1. Wstęp

Terapia spersonalizowana, tzn. skrojona na miarę i potrzeby konkretnego pacjenta, stanowi ideał, do którego dąży współczesne leczenie nowotworów. Rak jelita grubego jest jednym z czterech raków, obok raka sutka, żołądka i płuca, w których do praktyki klinicznej wprowadzono udane próby terapii celowanej. Aby taka terapia była skuteczna, powinna być dostosowana do tego i tylko do tego unikalnego nowotworu, który występuje u danego pacjenta. Inaczej mówiąc, powinna to być terapia precyzyjnie celowana, a ona wymaga oceny markerów predykcyjnych, takich jak mutacje, amplifikacje lub białka (białka receptorowe lub inne białka, które odgrywają istotną rolę w procesach: proliferacji, apoptozy, angiogenezy, inwazji i migracji komórek nowotworowych lub naprawy uszkodzonego DNA). Wyniki oceny tych markerów stanowią integralny element rozpoznania histopatologicznego, ponieważ tylko pacjenci, których nowotwory będą wykazywały obecność pewnych czynników predykcyjnych, mogą odnieść korzyści z leczenia celowanego. Terapia celowana wymaga precyzyjnej diagnostyki opartej na testach diagnostycznych wykorzystujących materiał tkankowy i to materiał utrwalony w formalinie i zatopiony w parafinie, jeżeli mają mieć rutynowe zastosowanie kliniczne. Od współczesnego patologa wymaga się, aby rozpoznanie raka jelita grubego zawierało ocenę odpowiednich markerów predykcyjnych, co pozwala na identyfikację chorych, którzy mogą odnieść korzyści z leczenia celowanego. Rutynowy test predykcyjny powinien być względnie prosty w wykonaniu, szybki, niezbyt drogi oraz charakteryzować się wysoką czułością i specyficznością [1].
Dotychczas sposób leczenia nowotworów wyznaczały typ histologiczny, stopień histologicznej złośliwości i stadium klinicznego zaawansowania choroby. Jednak cechy mikroskopowe nowotworów, szczególnie w raku jelita grubego, chociaż mogą mieć znaczenie prognostyczne, nie mają niestety znaczenia predykcyjnego. Wprowadzenie terapii celowanej do pewnego stopnia zrewolucjonizowało diagnostykę histopatologiczną nowotworów, ponieważ terapeuta oczekuje precyzyjnej informacji predykcyjnej. Zagadnienie to jest jeszcze nieco bardziej skomplikowane, ponieważ może się zdarzyć, że dany nowotwór wykazuje ekspresję kilku markerów predykcyjnych i wtedy odpowiednie opcje terapeutyczne są dostępne tylko dla pacjentów z takimi nowotworami [2, 3]. A zatem scharakteryzowanie nowotworu pod względem znanych markerów predykcyjnych umożliwia zastosowanie opcji...


View full text...