Ból nowotworowy i uciążliwość objawów somatycznych a jakość życia u pacjentów z chorobami nowotworowymi

Cel pracy: Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy jest ocena nasilenia bólu nowotworowego u osób z chorobą nowotworową, ocena zależności między bólem nowotworowym a jakością życia warunkowaną stanem zdrowia u osób z chorobą nowotworową w zakresie funkcjonowania fizycznego, emocjonalnego i społecznego, a także ocena zależności między bólem i uciążliwością objawów somatycznych.
Materiał i metody: Badaniem objęto 61 pełnoletnich osób będących pacjentami Poradni Leczenia Bólu w Centrum Onkologii w Warszawie. W badaniu wzięło udział 25 kobiet i 36 mężczyzn z rozpoznaniem choroby nowotworowej. Poziom jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia mierzono Kwestionariuszem jakości życia (QLQ-C30). Poziom bólu mierzono skalą wizualno-analogową (Visual Analogue Scale – VAS), natomiast charakter sensoryczny i emocjonalny badano skróconą wersją kwestionariusza Melzack – Skalą bólu (AOP).
Wyniki: Uśrednione wyniki w badanej grupie pacjentów świadczą o wysokim nasileniu bólu, średnim poziomie obiektywnej jakości życia warunkowanej nasileniem objawów somatycznych oraz niskim poziomem subiektywnej jakości życia. U badanych osób stwierdzono ujemną korelację pomiędzy bólem a subiektywną i obiektywną jakością życia. Uzyskane wyniki porównań grup pacjentów z wyższą i niższą jakością życia na wymiarach funkcjonalnych względem bólu i uciążliwości objawów somatycznych wskazują, że: 1) im słabsze nasilenie bólu nowotworowego, tym lepsze funkcjonowanie chorych fizyczne i emocjonalne; 2) im mniejsza uciążliwość objawów somatycznych związanych z chorobą nowotworową, tym lepsze funkcjonowanie chorych fizyczne, emocjonalne, w rolach życiowych i relacjach społecznych.
Wnioski: Wyniki badań wskazują, że zasadne jest poszerzenie opieki nad pacjentem z bólem nowotworowym o opiekę psychologiczną i socjalną w celu poprawy jakości życia chorych z chorobą nowotworową oraz pośrednio w celu obniżenia postrzeganego nasilenia bólu nowotworowego.


The aim of the study was to assess the relationship between cancer pain and health related quality of life (HRQL) and patients’ functioning in the physical, emotional and social area as well as to assess the relationship between pain and intensity of other somatic symptoms.
Material and methods: The study included 61 adult in-patients (25 women and 36 men) of the Pain Clinic of Center of Oncology in Warsaw. Quality of Life (QoL) was measured using Quality of Life Questionnaire (QLQ-C30). The pain was measured using Visual Analogue Scale and a shortened version of the Melzack’s questionnaire (AOP).
Results: The mean results demonstrate a high intensity of pain, the average level of objective QoL (the severity of somatic symptoms) and a low level of subjective QoL. The results show a negative correlation between pain and the subjective and objective QoL. The results of comparisons between groups of patients with higher and lower subjective quality of life in terms of functional areas of QoL, pain and intensity of somatic symptoms indicate that: the weaker the severity of cancer pain is, the better patients function physically and emotionally, and the lower the severity of their symptoms are, the better functioning in the physical, emotional, social areas is.
Conclusions: The results show that it is appropriate to expand the cancer patients’ care with psychological and social aspects to improve the quality of life of patients with cancer and, indirectly, to reduce the perceived severity of cancer pain.