Ból przewlekły – problem medyczny i społeczny

Ból jest jedną z najczęściej odczuwanych dolegliwości ludzkich. Budzi niepokój o zdrowie, jest też sygnałem alarmowym, ostrzegającym przed uszkodzeniem lub mówiącym o rozpoczynającym lub toczącym się procesie chorobowym. Prawdziwa wiedza o bólu rozwinęła się dość późno, dopiero w ubiegłym stuleciu. Przez całe wieki medycyna zajmowała się nim marginalnie, zostawiając to zjawisko filozofom, którzy szukali przyczyn bólu w sercu lub mózgu.






W ostatnim okresie rozumienie bólu jako zjawiska znacznie się pogłębiło. W 1973 r. powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Bólu (International Association for the Study of Pain – IASP), które zebrało wokół siebie wybitnych specjalistów różnych dziedzin zajmujących się bólem. Nastąpiło odkrycie receptorów opioidowych i endogennych związków opioidowych, poznano mechanizmy procesu zapalnego, poznano też mechanizmy przewodzenia bodźca nocyceptywnego do ośrodkowego układu nerwowego oraz sposoby jego modulacji. Poznano też wpływ emocji człowieka na to, w jaki sposób odczuwa się ból. Wszystko to umożliwiło poprawę leczenia, jednak w niektórych zespołach bólu przewlekłego efekty leczenia nie są satysfakcjonujące.

Ból wg definicji Międzynarodowego Stowarzyszenia Badania Bólu to: nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek lub opisywane w kategoriach takiego uszkodzenia. Ból jest zawsze zjawiskiem subiektywnym. Każdy człowiek uczy się właściwego zastosowania tego słowa przez doświadczenia związane z urazami w początkowym okresie życia. Biolodzy uznają, że bodźce powodujące ból niosą potencjalne zagrożenie uszkodzenia tkanek. Dlatego mianem bólu określa się przeżycie, które łączy się właśnie z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Ból występuje w części lub częściach ciała, zawsze jest nieprzyjemny i dlatego jego doznanie stanowi przeżycie emocjonalne. Doznań, które przypominają ból, lecz nie są nieprzyjemne, np. uszczypnięcie, nie powinno nazywać się bólem.
Wiele osób uskarża się na ból, mimo że nie towarzyszy mu obiektywnie stwierdzone uszkodzenie tkanek ani przyczyny patofizjologiczne. Zwykle dzieje się tak z powodów psychologicznych. Biorąc pod uwagę subiektywny opis doznań, zazwyczaj nie można ich odróżnić od doznań spowodowanych rzeczywistym uszkodzeniem tkanek. Jeżeli człowiek interpretuje swoje przeżycia jako ból i opisuje je w taki sam sposób...


Pełna treść artykułu...