Cefalosporyny czy makrolidy w ambulatoryjnej praktyce pediatrycznej?

Mimo ustalonych wskazań i zasad do stosowania antybiotyków u dzieci, opracowanych algorytmów i rekomendacji, w codziennej praktyce niejednokrotnie rodzą się wątpliwości, zwłaszcza dotyczące wyboru optymalnego antybiotyku w najczęstszych zakażeniach układu oddechowego. W początkowej terapii empirycznej (opartej na doświadczeniu) w pierwszej kolejności należy brać pod uwagę β-laktamy, w tym cefalosporyny I i II generacji. W dalszym etapie leczenie powinno uwzględniać wynik badania bakteriologicznego i antybiogramu. Makrolidy jako leki pierwszego rzutu należy podawać wyłącznie
w atypowych zakażeniach układu oddechowego lub alternatywnie w alergii na β-laktamy.




Wśród antybiotyków β-laktamowych cefalosporyny (CS) stanowią obecnie najbardziej rozwijającą się grupę antybiotyków bakteriobójczych, o szczególnie szerokim zastosowaniu w lecznictwie dziecięcym. Powszechnie uważane są za antybiotyki bezpieczne, o dużej granicy dawki leczniczej, również u dzieci. Efektywność lecznicza CS jest wynikiem uzyskiwania wysokiego stężenia leku w tkankach i płynach ustrojowych. Mogą być stosowane u matek karmiących, gdyż nie są wydzielane do mleka i nie są wchłaniane przez dziecko [15]. Nie spostrzegano również ich teratogennego oddziaływania na płód.

CS są to półsyntetyczne pochodne kwasu 7-aminocefalosporanowego (7-ACA). W ich budowie chemicznej istotną rolę odgrywa pozycja węgla, decydująca o cechach antybiotyku. Pozycja C-3 warunkuje właściwości farmakokinetyczne i stabilność metaboliczną. Pozycja C-7 wpływa na aktywność przeciwbakteryjną i niewrażliwość na działanie enzymów – β-laktamaz.
Doustne podawanie CS (tab. 1.) równocześnie z pokarmem opóźnia ich wchłanianie w przewodzie pokarmowym [5, 18, 21].

Wśród zalet β-laktamów wymienia się [6]: szerokie działanie przeciwbakteryjne, oporność na klasyczne β-laktamazy, małą toksyczność, bardzo dobre właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne. Cechy te zadecydowały, że CS są grupą antybiotyków preferowaną w leczeniu dzieci.

Z bakteriologicznego i terapeutycznego punktu widzenia nie jest to grupa jednorodna. Na podstawie kryteriów mikrobiologicznych oraz biorąc pod uwagę wskazania lecznicze CS podzielono na generacje (I–IV).

Cefalosporyny I generacji (CS-I) wykazują silne działanie wobec bakterii Gram-dodatnich, zwłaszcza gronkowców, paciorkowców i...


View full text...