Chirurg na migrenę
Autor: Alicja Kostecka
Data: 21.11.2017
Źródło: AK
– Kluczową rolę w bólach głowy odgrywa zwój skrzydłowo-podniebienny znajdujący się pod błoną śluzową w tylnej części jamy nosowej, na poziomie środkowej małżowiny nosowej w zachyłko klinowo-sitowym – powiedział w Zakopanem, podczas konferencji Pułapki w neurologii, prof. dr hab. Marek Harat z Klinika Neurochirurgii, 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy. – W naszej klinice od pewnego czasu dokonuje zabiegu chirurgicznego polegającego na blokadzie tego zwoju skrzydłowo-podniebiennego, co prowadzi do czasowego wyeliminowania bólów migrenowych u pacjentów.
Migrena, to nawracające, silne, uniemożliwiające funkcjonowanie napady bólu głowy, często jednostronne, pulsujące, z towarzyszącymi zaburzeniami czuciowymi, takimi jak nadwrażliwość na światło, dźwięk i zapach, nudności i sztywność karku. Około 20–30% pacjentów odczuwa aurę i objawy neurologiczne (np. zaburzenia widzenia), które zwykle poprzedzają bólową fazę napadu migreny. Objawy ostrzegawcze w migrenie to: ziewanie, rozdrażnienie, zmęczenie, zachcianki, trudności z koncentracją.
Przyczyny migreny nie są do końca jasne. Wiadomo, że migrena ma pochodzenie naczyniowe. Jednak obecnie uważa się, że zmiany naczyniowe maja charakter wtórny w stosunku do pierwotnych zmian neuronalnych. Migrena ma charakter dziedziczny i duże badania genetyczne wskazują na zaangażowanie szlaków glutaminianu w patogenezie migreny.
W leczeniu migreny stosuje się proste analgetyki (np. paracetamol), niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ (np. naproksen, ibuprofen, diklofenak), tryptany (np. sumatryptan), a także pochodne ergotaminy (np. dihydroergotamina).
Jeśli nie pomagają leki można poddać się zabiegowi chirurgicznemu: kauteryzacji powierzchownych naczyń krwionośnych głowy oraz usuwanięciu mięśni lub nerwów uznawanych za “punkty spustowe”. Inna metoda, która znajduje się w fazie badań klinicznych polega na stymulacji nerwów potylicznych.
– Obiecujące wyniki w leczeniu migreny daje blokada zwoju skrzydłowo–podniebiennego, który znajduje się w tylnej części jamy nosowej pod błoną śluzową, w zachyłku klinowo-sitowym, na poziomie środkowej małżowiny nosowej – mówi prof. dr hab. Marek Harat z Klinika Neurochirurgii, 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy.
Do zwoju skrzydłowo-podniebiennego dochodzą włókna czuciowe, współczulne i przywspółczulne. Zwój skrzydłowo-podniebienny może być blokowany przez dyfuzję środka miejscowo znieczulającego na błonę śluzową, co zapewnia ulgę poprzez tonizację aktywności układu - głównie współczulnego - przywracając równowagę pomiędzy układem współczulnym i przywspółczulnym. Blokada zwoju skrzydłowo-podniebiennego (SPG) został już opisany w literaturze medycznej przed ponad 100 laty.
– Jest to metoda bezinwazyjna, nie wymaga naruszenia ani ciągłości błony śluzowej, ani skóry – tłumaczył podczas konferencji w Zakopanem prof. Marek Harat. – Zabieg jest nieskomplikowana, komfortowy dla pacjenta i trwa zaledwie kilka minut. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym przy wykorzystaniu jednorazowego cewnika SphenoCath .
Pacjenci hospitalizowani są kilka godzin po zabiegu.Blokada zapewnia praktycznie natychmiastową ulgę trwającą kilka tygodni lub nawet miesięcy. Po ewentualnym nawrocie dolegliwości zabieg można powtórzyć.
Zespół prof. Harata, w Klinice Neurochirurgii w Bydgoszczy przeprowadził już takich zabiegów u 12 osób. U wszystkich nastąpiła poprawa, a u trzech niemal całkowicie ustąpiły dolegliwości bólowe. Pacjenci z pełnoobjawową migreną z aurą reagowali na blokadę znacznie lepiej.
Przyczyny migreny nie są do końca jasne. Wiadomo, że migrena ma pochodzenie naczyniowe. Jednak obecnie uważa się, że zmiany naczyniowe maja charakter wtórny w stosunku do pierwotnych zmian neuronalnych. Migrena ma charakter dziedziczny i duże badania genetyczne wskazują na zaangażowanie szlaków glutaminianu w patogenezie migreny.
W leczeniu migreny stosuje się proste analgetyki (np. paracetamol), niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ (np. naproksen, ibuprofen, diklofenak), tryptany (np. sumatryptan), a także pochodne ergotaminy (np. dihydroergotamina).
Jeśli nie pomagają leki można poddać się zabiegowi chirurgicznemu: kauteryzacji powierzchownych naczyń krwionośnych głowy oraz usuwanięciu mięśni lub nerwów uznawanych za “punkty spustowe”. Inna metoda, która znajduje się w fazie badań klinicznych polega na stymulacji nerwów potylicznych.
– Obiecujące wyniki w leczeniu migreny daje blokada zwoju skrzydłowo–podniebiennego, który znajduje się w tylnej części jamy nosowej pod błoną śluzową, w zachyłku klinowo-sitowym, na poziomie środkowej małżowiny nosowej – mówi prof. dr hab. Marek Harat z Klinika Neurochirurgii, 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy.
Do zwoju skrzydłowo-podniebiennego dochodzą włókna czuciowe, współczulne i przywspółczulne. Zwój skrzydłowo-podniebienny może być blokowany przez dyfuzję środka miejscowo znieczulającego na błonę śluzową, co zapewnia ulgę poprzez tonizację aktywności układu - głównie współczulnego - przywracając równowagę pomiędzy układem współczulnym i przywspółczulnym. Blokada zwoju skrzydłowo-podniebiennego (SPG) został już opisany w literaturze medycznej przed ponad 100 laty.
– Jest to metoda bezinwazyjna, nie wymaga naruszenia ani ciągłości błony śluzowej, ani skóry – tłumaczył podczas konferencji w Zakopanem prof. Marek Harat. – Zabieg jest nieskomplikowana, komfortowy dla pacjenta i trwa zaledwie kilka minut. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym przy wykorzystaniu jednorazowego cewnika SphenoCath .
Pacjenci hospitalizowani są kilka godzin po zabiegu.Blokada zapewnia praktycznie natychmiastową ulgę trwającą kilka tygodni lub nawet miesięcy. Po ewentualnym nawrocie dolegliwości zabieg można powtórzyć.
Zespół prof. Harata, w Klinice Neurochirurgii w Bydgoszczy przeprowadził już takich zabiegów u 12 osób. U wszystkich nastąpiła poprawa, a u trzech niemal całkowicie ustąpiły dolegliwości bólowe. Pacjenci z pełnoobjawową migreną z aurą reagowali na blokadę znacznie lepiej.
