Choroba refluksowa przełyku (GERD) – postępowanie zachowawcze a leczenie operacyjne

Choroba refluksowa przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD) jest jedną z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Dane epidemiologiczne wskazują, że ok. 4 do 7 proc. osób dorosłych cierpi regularnie (to znaczy codzienne lub prawie codziennie) na objawy refluksu. Jeżeli uwzględnić chorych, u których objawy występują co najmniej raz w tyg., wartość ta wzrasta do ok. 1/5 lub nawet 1/4 wszystkich dorosłych. Częstość choroby w Polsce ocenia się na 34 proc.

Refluks żołądkowo-przełykowy polega na wstecznym zarzucaniu treści żołądka do przełyku. Niewielkiego stopnia refluks jest zjawiskiem fizjologicznym, występującym sporadycznie u każdego człowieka, głównie po posiłkach obfitujących w tłuszcze [1]. Nie powoduje on następstw patologicznych, gdyż opróżnianie się przełyku z zarzucanej treści jest sprawne. Problem staje się wówczas, gdy dolegliwości są silne lub często nawracają. Za refluks patologiczny uznaje się stan, gdy liczba epizodów refluksowych wzrasta, zaś kontakt przełyku z kwaśną treścią żołądkową trwa w ciągu doby dłużej niż 5,8 proc. czasu [2].

Patogeneza
Do refluksu może doprowadzić wiele przyczyn. Kilka z nich odgrywa zasadniczą rolę, a najbardziej istotne spowodowane są zaburzeniami kurczliwości przełyku lub żołądka. Do mechanizmów tych zalicza się:
• zaburzenia pracy dwóch mechanizmów zwieraczowych: dolnego zwieracza przełyku (lower esophageal
sphincter – LES), zbudowanego z mięśniówki gładkiej oraz poprzecznie prążkowanych włókien odnóg mięśniowych przepony, które w warunkach fizjologicznych wzmacniają mechanizm czynnościowy LES [3, 4]. Dolny zwieracz przełyku stanowi strefę długości ok. 4 cm, w której panuje ciśnienie spoczynkowe o 10–30 mmHg wyższe niż w żołądku. W chorobie refluksowej u większości chorych dochodzi do przemijających relaksacji LES (transient lower esophageal sphincter relaxations – TLESR), które polegają na spontanicznym, głębokim obniżeniu ciśnienia w LES, niezależnym od aktu połykania i przechodzenia fali perystaltycznej przez strefę zwieracza [5]. Najsilniejszym bodźcem prowokującym TLESR jest rozciągnięcie żołądka w okresie poposiłkowym, które jednocześnie prowadzi do skrócenia strefy dolnego zwieracza przełyku. Obecnie uważa się, że zjawisko relaksacji wiąże się z istnieniem wazowagalnego łuku odruchowego. Nerwy błędne stanowią drogi dośrodkowe i odśrodkowe łuku odruchowego, którego...


Pełna treść artykułu...