Choroba refluksowa przełyku jako częsta przyczyna przewlekłego kaszlu

Kaszel jest częstą przyczyną poszukiwania pomocy lekarskiej. Przewlekły kaszel ujemnie wpływa na jakość życia chorych dotkniętych tym objawem. Ze względu na długość trwania, kaszel dzieli się na ostry – trwający do 3 tyg., podostry – trwający 3–8 tyg. i przewlekły, jeśli trwa powyżej 8 tyg.
Przewlekły kaszel występuje u ok. 10 proc. kobiet i 14 proc. mężczyzn [1]. W innym badaniu, które objęło ponad 18 tys. osób w wieku 20–48 lat stwierdzono, że przewlekły kaszel nocny występował u 30 proc. badanych, kaszel suchy u 10 proc. i kaszel z odpluwaniem u dalszych 10 proc. [2].
Jedną z przyczyn przewlekłego kaszlu może być refluks żołądkowo-przełykowy (gastro-esophageal reflux – GER). Inną stosowaną nazwą jest choroba refluksowa przełyku (gastro-esophageal reflux disease – GERD).
Patofizjologia choroby refluksowej przełyku
Choroba refluksowa przełyku jest częstym schorzeniem. Szacuje się, że pojedyncze objawy choroby może mieć ok. połowa dorosłych. Choroba polega na zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku. Powoduje to zmianę odczynu pH w dolnej części przełyku z alkalicznego na kwaśny, o pH poniżej 4. Jeśli stan ten trwa dłużej, dochodzi do odczynu zapalnego, początkowo śluzówki przełyku, a później całej ściany, mogących powodować powstawanie blizn i zwężenia przełyku lub metaplazję nabłonka i rozwój raka gruczołowego.
Zdrowy przełyk chroniony jest przed zarzucaniem treści żołądkowej przez dolny zwieracz przełyku oraz przylegające z zewnątrz do przełyku mięśniowe pasma krzyżowe przepony. Głównym powodem refluksu jest nadmierna częstość relaksacji dolnego zwieracza przełyku. Relaksacje takie występują fizjologicznie i są związane z procesem trawienia. Jeśli częstotliwość relaksacji przekracza 2-krotnie częstość fizjologiczną, mogą pojawiać się objawy choroby.
Mięśnie przepony wzmacniają działanie zwieracza przełyku. W przypadku powstania przepukliny wślizgowej przepony mechanizm ten ulega rozkojarzeniu. Skurcze włókien przepony zatrzymują treść żołądkową w worku przepuklinowym, ułatwiając jej wsteczny ruch.
Niektóre leki, np. teofilina, rozkurczając zwieracz przełyku także ułatwiają zarzucanie treści żołądka do przełyku.
Niekorzystnemu działaniu treści żołądkowej w przełyku przeciwdziałają mechanizmy obronne w postaci fal perystaltycznych przełyku, przesuwających jego zawartość w kierunku żołądka oraz połykanie bogatej w dwuwęglany śliny. W...


View full text...