Choroba wieńcowa u kobiet

Choroby układu krążenia, a zwłaszcza choroba wieńcowa (coronary artery disease – CAD) stanowią główną przyczynę śmierci w krajach wysoko rozwiniętych. Mimo że umieralność z powodu CAD w większości krajów wykazuje tendencje spadkowe, to niestety, w Polsce nadal wzrasta, a przyrost ten należy do najwyższych na świecie. Z badań WHO MONICA Project wynika, że umieralność z powodu CAD była ponadpięciokrotnie wyższa u Polek niż u Francuzek [8]. Mimo że umieralność na choroby układu krążenia zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn wzrasta z wiekiem, to stwierdzono, że po 54. roku życia trend wzrostu był znacznie wyższy u kobiet niż u mężczyzn w porównywalnym wieku. Według Hulley i wsp. [7] u co drugiej kobiety po 50. roku życia, czyli w wieku, kiedy większość kobiet wchodzi w okres menopauzalny, stwierdza się CAD.





Mimo że CAD jest główną przyczyną zgonów u kobiet, to jej rozpoznawaniu i leczeniu poświęcono znacznie mniej uwagi. Przez długie lata uważano, że jej przebieg jest podobny zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Pierwsze doniesienia o istotnych różnicach w epidemiologii, obrazie klinicznym oraz diagnostyce CAD u kobiet i mężczyzn pojawiły się dopiero w II połowie lat 70. ubiegłego wieku. Pomimo że główne czynniki ryzyka CAD są wspólne zarówno dla kobiet i mężczyzn, to częstość występowania chorób układu krążenia, ich przebieg, objawy oraz występowanie czynników ryzyka wykazują jednak zróżnicowanie w zależności od płci [6, 8, 14, 18, 22, 24]. U podłoża tego wydają się leżeć właściwości żeńskich hormonów płciowych. CAD rzadko występuje do czasu menopauzy, natomiast po niej (zarówno naturalnej, jak i sztucznej) zachorowalność i śmiertelność na nią u kobiet drastycznie wzrasta.


Żeńskie hormony
płciowe a rozwój CAD


Dostrzeżenie wpływu żeńskich hormonów płciowych na układ sercowo-naczyniowy przyczyniło się ustalenia, że wzrost zachorowalności na CAD u kobiet po menopauzie związany jest z zanikającą aktywnością hormonalną, zwłaszcza estrogenową [2, 3, 9, 12, 20]. Badania epidemiologiczne wykazały niezależny związek między obniżaniem poziomu estrogenów, a zwiększaniem ryzyka wystąpienia chorób serca. Ponadto stwierdzono, że stosowanie estrogenów w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) u zdrowych kobiet po menopauzie zmniejszyło ryzyko zachorowania o 35–50 proc. [21]. Badania te podkreśliły zwłaszcza znaczenie 17-β-estradiolu, który poza...


Pełna treść artykułu...