Choroba wrzodowa - patofizjologia i leczenie

W patofizjologii i leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy w ostatnich 30 latach nastąpiły dramatyczne zmiany, zapoczątkowane wprowadzeniem do użytku klinicznego środków silnie hamujących wydzielanie żołądkowe, jak H₂-blokery (Black, 1970), inhibitory pompy protonowej (Mitchell i Sachs, 1974) i w końcu odkryciem przez Warrena i Marshalla (1980) bakterii spiralnych Helicobacter pylori (H. pylori) w błonie śluzowej żołądka. Bakterie te, zdolne do osiedlania się w kwaśnym środowisku żołądka, wywołują w nim uszkodzenia zapalne i zmiany wydzielnicze. Badania epidemiologiczne dowiodły, że infekcja H. pylori ma zasięg ogólnoświatowy i stanowi główny czynnik ryzyka w rozwoju zapalenia błony śluzowej i wrzodu trawiennego żołądka i dwunastnicy, a być może także raka i chłoniaka żołądka. Głównym dowodem na udział tej bakterii w patogenezie zapalenia i wrzodu trawiennego są bardzo dobre wyniki lecznicze, uzyskiwane po jej eradykacji z żołądka przy użyciu antybiotyków i wspomnianych środków hamujących wydzielanie żołądkowe.






Takie leczenie nie tylko przyspiesza gojenie wrzodów żołądka i dwunastnicy, ale w ok. 90 proc. obniża ich nawrotowość. U większości chorych po eradykacji H. pylori następuje trwałe wyleczenie choroby wrzodowej. Nie obejmuje to owrzodzeń żołądkowych wywołanych uszkodzeniami błony śluzowej przez niesterydowe środki przeciwzapalne (NSAID) lub zespół Zollinger-Ellisona, zresztą występujący stosunkowo rzadko. Działanie wrzodotwórcze NSAID wydaje się nie mieć związku z infekcją H. pylori, ale jest wynikiem upośledzenia mechanizmów odporności błony śluzowej z powodu zahamowania przez te leki cyklooksygenaz, odpowiedzialnych za biosyntezę ochronnie działających prostaglandyn i upośledzenie bariery śluzówkowej żołądka.



Patofizjologia
choroby wrzodowej


Wrzód żołądka i dwunastnicy jest morfologicznie głębokim ubytkiem błony śluzowej, powstającym wyłącznie w miejscu zetknięcia z wydzieliną kwaśno-pepsynową, czyli w obrębie żołądka lub dwunastnicy. Wrzód żołądka występuje najczęściej na styku błony śluzowej obszaru gruczołów trawieńcowych i odźwiernikowych, a wrzód dwunastnicy głównie w jej opuszce, w wyniku przechodzenia do dwunastnicy nadmiernych ilości kwasu żołądkowego i drażnienia tej błony. Powoduje to w konsekwencji przeobrażenie nabłonka śluzówki dwunastnicy w nabłonek...


View full text...