Choroby układu pozapiramidowego w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

Artykuł stanowi fragment jednego z rozdziałów przygotowywanego do druku podręcznika neurologii.






Choroba Parkinsona


Choroba Parkinsona to postępujące schorzenie ośrodkowego układu nerwowego, przejawiające się klinicznie spowolnieniem ruchowym, sztywnością mięśni i drżeniem spoczynkowym, będące następstwem zaniku komórek istoty czarnej śródmózgowia i w wyniku tego dramatycznego zmniejszenia ilości neuroprzekaźnika – dopaminy – w prążkowiu.



Epidemiologia


Choroba Parkinsona należy do częstych chorób ośrodkowego układu nerwowego. Częstość występowania w populacji generalnej wynosi ok. 0,15 proc., natomiast w populacji starszej niż 70 lat wzrasta 10-krotnie i wynosi 1,5 proc. Średni wiek zachorowania wynosi 58 lat. Znane są przypadki znacznie wcześniejszego zachorowania, tzw. parkinsonizmu o wczesnym początku (przed 40. rokiem życia) oraz parkinsonizmu młodzieńczego o początku przed 30. rokiem życia. Mężczyźni chorują nieco częściej niż kobiety. Zapadalność na chorobę Parkinsona wynosi rocznie ok. 20/100 tys.



Obraz kliniczny i rozpoznanie


Rozpoznanie choroby Parkinsona jest rozpoznaniem klinicznym i nie istnieje żaden test pozwalający na potwierdzenie tego rozpoznania. Jedynie pozytronowa tomografia emisyjna (PET) pozwala przyżyciowo wykazać obniżenie metabolizmu dopaminy w układzie istota czarna – prążkowie. Jednak metoda ta, głównie ze względu na wysoki koszt, nie jest używana do potwierdzania klinicznego rozpoznania, a jedynie do badań naukowych. Kliniczne rozpoznanie choroby Parkinsona opiera się na:

- stwierdzeniu co najmniej 2 z 3 klasycznych objawów parkinsonizmu:
– drżenia spoczynkowego,
– spowolnienia ruchowego,
– wzmożenia napięcia mięśniowego o charakterze plastycznym (napięcie ołowianego drutu).

Pomocnym może być stwierdzenie obecności dodatkowych objawów, takich jak:
– zaburzenia wegetatywne (ślinotok, łojotok, napady pocenia),
– mikrografia (która jest szczególnym rodzajem ograniczenia amplitudy ruchu, typowego dla choroby Parkinsona),

- charakterystycznym jednostronnym początku objawów (często drżenie jednej kończyny górnej),

- wykluczeniu parkinsonizmu objawowego (toksyczny, polekowy, pośpiączkowy, w przebiegu...


View full text...