Co leczymy w osteoporozie

Oceniamy zagrożenie złamaniami i im zapobiegamy, czyli...


Co leczymy
w osteoporozie




Naturalny rozwój wiedzy na temat osteoporozy (OP) uzupełniał jej kolejne definicje o elementy wynikłe z aktualnych badań nad metabolizmem, wytrzymałością i masą kości oraz z analiz epidemiologicznych. Od czasu hasła: za mało kości w kości Albrighta [1], kolejne sformułowania uwzględniały relacje pomiędzy masą kości a wiekiem, płcią i rasą oraz wynikającą stąd podatnością na złamania. Definicja WHO [21] z 1994 r., nakazuje widzieć w osteoporozie chorobę układową szkieletu, charakteryzującą się niską masą kości, zaburzoną mikrostrukturą kości zwiększającą podatność na złamania. W myśl niej OP dotyczy całego kośćca, a jego wytrzymałość mechaniczną warunkuje masa (cecha ilościowa) i mikrobudowa (cecha jakościowa), czyli im niższa masa i gorsze utkanie kości, tym większa szansa na złamanie.







Ta niepodważalna logika wymagała jeszcze uściślenia, jaka masa kości jest prawidłowa, a jaka nie wytrzymuje zwykłych obciążeń szkieletu i zagraża złamaniem pod wpływem banalnego urazu. Zadaniowa Grupa Światowej Organizacji Zdrowia zaproponowała 4 przedziały diagnostyczne masy kości (skrótowo i umownie = BMD – bone mineral density = gęstość mineralna kości), obrazujące stan pomiędzy zdrowiem a zaawansowaną osteoporozą. Posłużono się wskaźnikiem T-score, odpowiadającym odchyleniu standardowemu od szczytowej masy kostnej młodych, zdrowych kobiet rasy kaukaskiej, osiągniętej w 20.–29. roku życia oraz wskaźnikiem Z-score, porównującym jednostkowy wynik ze średnią BMD kobiet w tym samym co badana osoba wieku.
Wyniki BMD pomiędzy T-score minus 1,0 a plus 1,0 reprezentują zdrowie, za osteoporozę przyjęto wartość poniżej minus 2,5 (jako że z analiz statystycznych badań epidemiologicznych znanych w tym czasie wynikało, że 95 proc. osób ze złamaniami cechowało się masą kostną o T-score poniżej minus 2,5), przestrzeń pomiędzy zdrowiem a osteoporozą wypełnia niska masa kości, czyli osteopenia, zaś osteoporoza z obecnością złamań nosi nazwę zaawansowanej.
W 1994 r. było to wielkim osiągnięciem. Uporządkowano bowiem stosowane dotąd dowolnie kryteria diagnostyczne. Praktyka jednakże szybko zdeformowała nową formułę diagnostyczną. Szybkie rozprzestrzenienie się i atrakcyjność tej formuły wynikała z jej...


View full text...