Co nowego w diagnostyce i terapii zatorowości płucnej?

Różnorodne i niecharakterystyczne objawy kliniczne zatorowości płucnej (ZP) sprawiają, że przyżyciowo udaje się rozpoznać jedynie do 30% przypadków. Z powodu zaniechania wykonywania badań sekcyjnych ZP jest też często nierozpoznawana pośmiertnie. Z badania VITAE (Venous Thrombo-Embolism Impact Assessment Group in Europe) wynika, że w 2004 r. w 25 krajach Unii Europejskiej mogło zachorować na ZP ponad 435 tys. osób. Na podstawie ekstrapolacji danych z badania VITAE można sądzić, że w Polsce co roku ok. 37 tys. osób doznaje objawowej ZP. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa stanowi przyczynę ponad 90% zachorowań na ZP, a jej zapobieganie stanowi główną strategię ograniczenia tej liczby. W badaniu ENDORSE (Epidemiologic International Day for the Evaluation of Patients at Risk for Venous Thromboembolism in the Acute Hospital Care Setting) obejmującej ponad 68 tys. pacjentów w 32 krajach wykazano, że 42% leczonych zachowawczo i 64% chorych na oddziałach chirurgicznych wymagało profilaktyki przeciwzakrzepowej ze względu na istniejące u nich czynniki zagrożenia zakrzepowego. W Polsce tylko ponad 1/3 pacjentów (35%) leczonych zachowawczo i 2/3 chorych (66%) z oddziałów zabiegowych z czynnikami ryzyka otrzymywało należną profilaktykę przeciwzakrzepową. W artykule omówiono aktualne wytyczne stratyfikacji ryzyka ZP (zasady kwalifikacji do grupy dużego bądź niedużego ryzyka), diagnostyki i leczenia ZP na podstawie opublikowanych w 2008 r. zaleceń Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz wytycznych 8. Konferencji Leczenia Przeciwzakrzepowego i Trombolitycznego American College of Chest Physicians. Do leczenia ZP został wprowadzony nowy lek przeciwkrzepliwy – pośredni inhibitor czynnika Xa – fondaparinuks. Dokonano także porównania właściwości terapeutycznych dostępnej od niedawna w Polsce warfaryny z acenokumarolem.

Because of the great variability and lack of specificity of symptoms of pulmonary embolism (PE) only up to 30% of cases are diagnosed during life. It also often remains unrecognized even at death due to lack of routine postmortem examination. These factors result in marked underestimation of the PE incidence. The VITAE (Venous Thrombo-Embolism Impact Assessment Group in Europe) estimated the annual number of PE events in 2004 across 25 EU countries to measure up to 435,000 cases. Extrapolating the VITAE model, about 37,000 symptomatic PE events occur yearly in Poland alone. The ENDORSE study, a cross-sectional survey of nearly 70,000 patients hospitalized in 32 countries, has shown that 64% of surgical patients and 42% of medical patients would benefit from antithrombotic prophylaxis. In Polish hospitals only 66% of surgical and 35% of medical patients who would benefit receive the proper antithrombotic prophylaxis. The purpose of this article is to focus on currently available and validated methods of diagnosis, prognostic evaluation (novel stratification of patients into high and non-high risk PE) and to discuss appropriate therapy for PE. It summarizes data published in 2008 by the European Society of Cardiology as guidelines of diagnosis and management of acute PE and reviews the practice guidelines for antithrombotic and thrombolytic therapy published in the same year by the American College of Chest Physicians. The potential of a new anticoagulant drug, the indirect factor Xa inhibitor fondaparinux, for therapy of PE is also discussed. Therapeutic features of warfarin, which is now also available in Poland, are compared to those of acenocoumarol.