Commentary to article
Uszkodzenie jelita przy wprowadzaniu pierwszego trokaru u pacjentek po przebytych operacjach brzusznych Janusz Bartnicki, Jerzy Sikora, Mateusz Tylko Wideochirurgia i inne techniki małoinwazyjne 2008; 3 (1): 35–38

W artykule Uszkodzenie jelita przy wprowadzaniu pierwszego trokaru u pacjentek po przebytych operacjach brzusznych autorstwa Bartnickiego, Sikory i Tylki (Wideochirurgia i inne techniki małoinwazyjne 2008; 3: 35-8) [1] autorzy omawiają dwa powikłania na 1008 wykonanych ginekologicznych operacji laparoskopowych u pacjentek po wcześniejszych operacjach w jamie brzusznej. Bardzo jasno i odważnie przedstawiają oba przypadki, co zasługuje na wysoką ocenę, gdyż opis tych powikłań może stanowić doskonały materiał szkoleniowy dla innych operatorów. Oba te przypadki zasługują na komentarz, chociażby tylko z powodów dydaktycznych. Po pierwsze – obie pacjentki przebyły operacje w pobliżu pępka (starsza z nich z cięcia środkowego dolnego, cięcie cesarskie i histerektomię z przydatkami, młodsza histerektomię z przydatkami i relaparotomię z cięcia poprzecznego, które tylko na skórze jest cięciem poprzecznym, na poziomie otrzewnej cięciem środkowym dolnym). Obie także przebyły relaparotomię, jedna z powodu zapalenia, druga z powodu krwawienia. Zatem niebezpieczeństwo powstania zrostów było wysokie. W piśmiennictwie także przytacza się duże ryzyko zrostów w pępku po laparotomiach [2]. W obu przypadkach operatorzy zdecydowali się na dostęp laparoskopowy z wprowadzeniem pierwszego trokaru przy pępku. W pierwszym przypadku wskazaniem do zabiegu były przewlekłe bóle w podbrzuszu, operator szukał ich przyczyny i liczył się ze znalezieniem zrostów, które chciał uwolnić, biorąc pod uwagę najczęstsze miejsce (miejsca), gdzie występowały dolegliwości. Potrzebował do tego odpowiedniego pola operacyjnego w jamie brzusznej, skąd z miejsc, gdzie zrostów raczej nie ma, mógł przejść do podejrzanego pola zrostów, przeprowadzić diagnostykę i leczenie. W drugim przypadku, poszukując torbieli lewego jajnika, mógł również liczyć się ze zrostami. Autorzy stwierdzają w dyskusji, że niebezpieczeństwo uszkodzenia jelita było w tych przypadkach niejako zaprogramowane. Zgadzam się z tym w całej rozciągłości i proponuję w podobnych przypadkach rozpoczęcie operacji laparoskopowej z daleka od możliwych zrostów – z dostępu Palmera w lewym nadbrzuszu. Autorzy co prawda wspomnieli o takiej możliwości, ale metodę przedstawili raczej pobieżnie i uznali ją za bardziej skomplikowaną. Tymczasem dostęp Palmera – szeroko rozpowszechniony wśród chirurgów francuskich – jest zupełnie prosty i wykorzystuje naturalne uniesienie powłok jamy brzusznej przez łuk żebrowy (nie wymaga...


View full text...