Controversies in asthma treatment

Astma ciągle określana w ICD-10 jako dychawica oskrzelowa pojawiła się w literaturze znacznie wcześniej, niż wyodrębniono „literaturę medyczną”. Duszność długo stanowiła tajemnicę, zanim powiązano ją ze zwężeniem oskrzeli. Dalszy rozwój nauki pozwolił na określenie stanu zapalnego jako patofizjologicznego podłoża choroby. Dlaczego więc ogromny postęp w zrozumieniu przyczyn i patomechanizmów choroby, stworzenie i przestrzeganie konsensusów stworzonych po to, by maksymalizować możliwości terapeutyczne wynikające z najnowszych odkryć, nie pozwalają na kontrolę, a – niestety – dość często nawet na poprawienie komfortu życia chorych? Który z elementów terapeutycznej trójcy lekarz–pacjent–lek można udoskonalić w celu uzyskaniu możliwie jak najlepszego efektu?

Istnieje wiele dowodów na nieprzestrzeganie przez pacjentów zaleceń lekarskich. Badanie ECRHS (European Community Respiratory Health Syrvey in Adults) pokazało, że średni compliance chorych z 14 krajów to zaledwie 67% [1]. Na co dzień nie można oczekiwać efektu terapeutycznego porównywalnego z uzyskiwanym w badaniach klinicznych, gdzie pacjenci są szczególnie uwrażliwiani i często kontrolowani w kontekście przestrzegania zaleceń i regularne stosowanie terapii. Trudno przecenić rolę edukacji chorego w osiągnięciu lepszego compliance, opierając się na umiejętności obserwacji własnego organizmu, relacjonowaniu objawów i w efekcie moż­liwości doraźnych działań w zakresie autoterapii [2, 3].

Wszyscy mamy świadomość konieczności edukacji chorych, pozostaje pytanie, czy takie zadania podejmujemy? Czy powinno to być rolą lekarza? Czy szkoły chorych na astmę są wystarczająco rozpowszechnione? Ciągle wydaje się, że ich działanie bazuje na zapale grupy zapaleńców zarówno wśród chorych, jak i personelu medycznego. To organizator ochrony zdrowia wydaje się nie rozumieć potrzeby stałej edukacji i jej wpływu na efekty leczenia – przynajmniej w zakresie chorób układu oddechowego. Działania edukacyjne nie powinny być uzależnione od materiałów i finansowania firm farmaceutycznych. Niestety, dość często jedyne materiały, którymi dysponujemy, to te dostarczone przez producentów leków [4].

Obecne zalecenia wskazują na konieczność terapii opierającej się na klinicznych wskaźnikach kontroli astmy oskrzelowej. Nie u wszystkich chorych kwestionariusze jakości życia czy nawet coraz szerzej rozpowszechniony test kontroli astmy pozwalają jednak na maksymalizację efektów leczenia....


View full text...