Cukrzyca a ciąża

Mimo ogromnego postępu w opiece nad kobietą ciężarną z cukrzycą, prawidłowy przebieg takiej ciąży stanowi nadal bardzo ważny problem kliniczny. Wprawdzie zwiększyły się szanse zajścia w ciążę kobiet z tą chorobą, a także zmniejszył się znacznie wskaźnik umieralności okołoporodowej, jednak nadal częściej występują zgony wewnątrzmaciczne (w grupie pacjentek z cukrzycą – 4 promile, a w grupie bez cukrzycy – 0,4 promile). Porody przedwczesne i wady rozwojowe także pojawiają się kilkakrotnie częściej aniżeli w populacji zdrowych kobiet.






Uregulowanie przemiany glukozy (uzyskanie normoglikemii) stanowi podstawowy czynnik uzyskania zdrowego potomstwa. Każda ciąża, a u kobiet chorych na cukrzycę szczególnie, winna być zaplanowana, niestety obecnie w Polsce zaledwie kilka procent kobiet z cukrzycą planuje ciążę.
Do czasu wykrycia insuliny, ciąża u chorej na cukrzycę najczęściej kończyła się zgonem matki i dziecka. Opisywano pojedyncze przypadki ciąż, które kończyły się pozytywnie. Przez następne kilkadziesiąt lat umieralność okołoporodową noworodków notowano u co trzeciej ciężarnej.
Zgodnie z koncepcją Fuhrmanna, ogłoszoną w Diabetes Care w 1983 r., normoglikemia w okresie organogenezy warunkuje prawidłowy rozwój zarodka. W ostatnim ćwierćwieczu nastąpił olbrzymi postęp w diagnostyce i leczeniu cukrzycy i w zasadniczy sposób zwiększył szansę na przeżycie matki i dziecka.
Wprowadzenie w Polsce intensywnej insulinoterapii, dobrego wyrównania metabolicznego cukrzycy w czasie ciąży, porodu i połogu, obniżyło umieralność okołoporodową dzieci matek z cukrzycą dziesięciokrotnie – z 15 proc. na początku lat 80. do 1,5 proc. w końcu lat 90.
W populacji dzieci matek chorych na cukrzycę obserwuje się nadal kilkakrotnie częściej wady wrodzone aniżeli w populacji bez cukrzycy. W populacji ogólnej ciężarnych – 0,2 do 0,3 proc. stanowi cukrzyca przedciążowa (PGDM), z czego w 1–6 proc. rozpoznana podczas ciąży.
Osobny problem stanowi cukrzyca ciążowa, której wykrywanie i leczenie wymaga oddzielnego planu. Skrining, którego celem jest wykrycie zaburzeń przemiany węglowodanów (określany jako cukrzyca ciążowa (GDM), oparty na pomiarach glikemii i próbach obciążenia glukozą), powinien być wykonany u wszystkich ciężarnych. W tej grupie ciężarnych stwierdza się znaczny wzrost patologii ciąży w porównaniu do populacji...


View full text...