Czy biopsja nerki jest nadal konieczna u pacjentów z nefropatią toczniową?

WPROWADZENIE

Nefropatia toczniowa (NT) jest jedną z najczęstszych i najpoważniejszych manifestacji tocznia rumieniowatego układowego (TRU). Występuje u ponad połowy pacjentów z tym schorzeniem. Nefropatia toczniowa charakteryzuje się uszkodzeniem zapalnym nefronów następującym podczas zaostrzenia TRU [1–3]. U tego samego pacjenta w różnych okresach stwierdza się nie tylko odmienny obraz kliniczny, lecz także zmienne względne proporcje prawidłowo funkcjonujących nefronów, ostre zmiany zapalne oraz przewlekłe uszkodzenie. Oznacza to, że NT ma niejednorodny przebieg u różnych pacjentów, jak również w różnych okresach rozwoju choroby u tego samego pacjenta. Uszkodzenie nefronów podczas ostrego stanu zapalnego w przebiegu NT następuje szybko, lecz jest potencjalnie odwracalne przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia immunosupresyjnego. Z kolei na zmiany przewlekłe, takie jak włóknienie i zanik cewek nerkowych, terapia immunosupresyjna nie wpływa i prowadzą one do przewlekłego upośledzenia czynności nerek [4].
Przez wiele lat biopsja nerki miała status złotego standardu w podejściu diagnostycznym w przypadku pacjentów z podejrzeniem NT. Zgodnie z kryteriami klasyfikacji TRU opracowanymi przez Amerykańskie Kolegium Reumatologiczne (American College of Rheumatology – ACR)/Międzynarodową Grupę ds. Badań nad Toczniem Układowym (Systemic Lupus International Collaborative Clinics – SLICC) w 2012 r. [5], obraz biopsyjny nerki charakterystyczny dla NT wraz z dodatnim wynikiem badań na obecność przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) bądź przeciwciał anty-dsDNA jest wystarczający do klasyfikacji TRU. Z drugiej strony niektórzy eksperci kwestionują zasadność wykonywania biopsji nerki u chorych z NT lub postulują ograniczenie jej stosowania. Mając na względzie obawy pacjentów związane z tym inwazyjnym, bolesnym i budzącym lęk zabiegiem z jednej strony oraz dążenie lekarzy, aby uniknąć niepotrzebnego ryzyka i szkody dla chorego z drugiej, pojawia się pytanie, czy biopsja nerki jest nadal potrzebna.

BIOPSJA NERKI WEDŁUG ZALECEŃ KOMISJI EKSPERTÓW

Kliniczne i histopatologiczne zróżnicowanie przebiegu NT nie sprzyja opracowaniu optymalnego algorytmu postępowania terapeutycznego w TRU. Dostępne zalecenia dotyczące wykonywania biopsji nerki zestawiono w tabeli 1.
Eksperci zalecają biopsję nerki u wszystkich uprzednio nieleczonych pacjentów, u których występują kliniczne oznaki aktywnej NT (przy braku bezwzględnych przeciwwskazań). Biopsja powinna być...


Pełna treść artykułu...