Czy klozapina to królowa, która łamie serca? – powikłania kardiologiczne po zastosowaniu klozapiny na podstawie opisu przypadku

Klozapina, nazywana królową neuroleptyków, charakteryzuje się niezwykłą skutecznością na tle pozostałych leków z tej grupy. Stosowana jest głównie w schizofrenii lekoopornej jako lek ostatniej szansy. Niestety istnieją ograniczenia leczenia klozapiną związane z potencjalnie groźnymi dla życia powikłaniami, w tym kardiologicznymi, które coraz częściej stanowią przedmiot dyskusji. W artykule opisano przypadek pacjentki, u której 2 tygodnie od włączenia klozapiny rozwinęły się objawy zapalenia mięśnia sercowego pomimo nieobecności czynników ryzyka. Do postawienia stosunkowo wczesnej diagnozy i podjęcia działań zapobiegających wystąpieniu powikłań przyczyniło się oznaczenie we krwi wykładników stanu zapalnego oraz troponiny. Zapalenie mięśnia sercowego może się pojawić w każdym momencie leczenia klozapiną. Niektórzy autorzy sugerują, że najbardziej newralgiczne są pierwsze 4 tygodnie leczenia. W związku z powyższym najnowsze wytyczne zalecają regularną ocenę liczby leukocytów oraz stężenia białka C-reaktywnego w celu wykrycia zapalenia mięśnia sercowego w tym okresie. Dodatkowo sugeruje się, aby do wyżej wymienionych markerów stanu zapalnego w pierwszych tygodniach leczenia dołączyć oznaczenia poziomu troponin we krwi ze względu na ich większą swoistość wobec patologii w obrębie mięśnia sercowego. U dużej części pacjentów dochodzi do całkowitego wycofania się objawów zapalenia mięśnia sercowego bez poważnych konsekwencji dla zdrowia. Warunkiem jest wczesne postawienie diagnozy, możliwe dzięki zastosowaniu w codziennej praktyce najnowszych wytycznych.

Clozapine – called the queen of neuroleptics – is characterized by its extraordinary effectiveness, which is superior to other drugs from this group. In particular, it is considered the “last resort” drug for patients with treatment-resistant schizophrenia. Unfortunately, clozapine treatment is limited to life-threatening complications, including cardiac ones, which are increasingly the subject of discussion. The article describes the case of a patient who, despite the absence of risk factors, developed symptoms of myocarditis 2 weeks after starting clozapine. The measurement of inflammation markers and troponin in the blood contributed to making a reltively early diagnosis and taking actions to prevent complications. Myocarditis may occur at any time during clozapine treatment, some authors suggest that the first 4 weeks of treatment are the most critical. Therefore, the latest guidelines recommend regular assessment of leukocyte counts and C-reactive protein levels to detect myocarditis during this period. Additionally, it is suggested that the above-mentioned inflammatory markers should be supplemented with blood troponin levels in the first weeks of treatment due to their greater specificity for myocardial pathology. The symptoms of myocarditis completely disappear without serious consequences for health in many patients. The condition is early diagnosis, which is possible thanks to applying of the latest guidelines in everyday practice.