Czy można poprawić wyniki leczenia raka jelita grubego?

Wzrastające zainteresowanie rakiem jelita grubego (rjg), obserwowane od kilku lat w środowisku medycznym, a pośrednio także w społeczeństwach krajów rozwiniętych, ma niewątpliwie źródło w niepokojących danych epidemiologicznych. Od co najmniej kilkunastu lat zauważalna jest wzrastająca zapadalność na rjg. Ten typ nowotworu powoli wysuwa się na czołowe miejsca w smutnej statystyce oceniającej przyczyny umieralności spowodowanej nowotworami.








Epidemiologia raka
jelita grubego


Ocenia się, że rjg jest drugą pod względem częstości przyczyną zgonu z powodu choroby nowotworowej w krajach rozwiniętych. Jest to jednocześnie czwarta wg częstości choroba nowotworowa świata. W Europie średnia roczna zapadalność na rjg waha się pomiędzy 20–45 przypadków/100 tys. mężczyzn oraz pomiędzy 15–30 przypadków/100 tys. kobiet. Na świecie śmiertelność z powodu rjg od wielu lat pozostaje na podobnym poziomie i wynosi średnio ok. 40 proc. Śmiertelność z powodu rjg w wysoko rozwiniętych krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej wynosi obecnie 25 proc., podczas gdy w Polsce 45 proc.
Klasycznie wymieniane czynniki rozwoju rjg to nieprawidłowe nawyki żywieniowe, w tym nadmierne spożycie tłuszczów (cholesterol) oraz peklowanych mięs, a także niskie spożycie błonnika (warzywa i owoce). Te ostatnie mają być substratem do syntezy w świetle jelita krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz źródłem wapnia. Wysokie spożycie tłuszczów i cholesterolu powoduje wzmożone wydzielanie przez wątrobę kwasów żółciowych. Kwasy żółciowe wykazują działanie cytotoksyczne, stymulujące enterocyty do proliferacji i są promotorami onkogenezy w jelicie grubym. Podobnie działają heterocykliczne aminy z peklowanego mięsa. Mała zawartość błonnika w diecie zwalnia perystaltykę i w ten sposób przedłuża ekspozycję śluzówki jelitowej na szkodliwe czynniki. Wapń, wiążąc kwasy żółciowe, ma protekcyjny wpływ na enterocyty, podobnie jak antyoksydanty i mikroelementy z warzyw i owoców. Jednak jak dotąd nie udowodniono korzystnego wpływu modyfikacji diety na ryzyko rozwoju rjg. Przeciwnie, przedstawione poglądy są ostatnio poddawane w wątpliwość – sugeruje się nawet niekorzystny wpływ diety wysokobłonnikowej, mającej sprzyjać rozwojowi rjg! Tak zaskakujące wyniki można tłumaczyć zbyt krótkim czasem obserwacji, małą liczebnością badanych grup, brakiem wpływu interwencji żywieniowych na...


Pełna treść artykułu...