Czy u pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego zasadne jest wykonywanie testów serologicznych w kierunku celiakii?

Wstęp: Zarówno zespół jelita nadwrażliwego (ZJN), jak i celiakia są schorzeniami, których częstość występowania znacznie się zwiększyła w ostatnich kilku dekadach. Coraz więcej danych przemawia za tym, że u części pacjentów z rozpoznanym ZJN przyczyną dolegliwości jest nierozpoznana choroba trzewna.

Cel: Określenie częstości występowania nietolerancji glutenu i celiakii u osób z rozpoznanym ZJN.

Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród pacjentów poradni gastrologicznej Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego z ZJN rozpoznanym na podstawie Kryteriów Rzymskich II. U 150 losowo dobranych pacjentów z ZJN wykonano badania serologiczne w kierunku celiakii – w surowicy oznaczono stę­żenie autoprzeciwciał klasy IgA przeciwko tkankowej transglutaminazie (anty-tTG) i gliadynie (AGAs). Badania te przeprowadzono również u 50 zdrowych osób stanowiących grupę kontrolną. U 20 pacjentów z dodatnimi wynikami testów serologicznych wykonano duodenoskopię z pobraniem wycinków z błony śluzowej dwunastnicy.

Wyniki: Częstość występowania dodatnich testów serologicznych w kierunku celiakii u pacjentów z ZJN była istotnie większa niż w grupie kontrolnej (32 vs 0, p < 0,001). Obraz histopatologiczny błony śluzowej dwunastnicy u wszystkich osób, które wyraziły zgodę na duodenoskopię, z grupy z dodatnim mianem przeciwciał anty-tTG i/lub AGAs (n = 20) był prawidłowy.

Wnioski: Nietolerancja glutenu u osób z ZJN występuje istotnie częściej niż w populacji ogólnej, dlatego też zasadne jest wykonywanie u nich testów serologicznych w kierunku celiakii. Najczęstszą postacią choroby trzewnej u pacjentów z ZJN jest forma latentna.

Introduction: Both the irritable bowel syndrome (IBS) and celiac disease (CD) are diseases whose incidence has increased significantly over the past several decades. Growing body of evidence suggests that in some IBS patients, the undiagnosed celiac disease can be the cause of their symptoms.

Aim: To determine the prevalence of gluten intolerance and celiac disease types in patients with irritable bowel syndrome.

Material and methods: The study was conducted among gastroenterological surgery patients with irritable bowel syndrome diagnosed based on Rome II criteria treated in the Gastroenterology Clinic of Regional Brodnowski Hospital in Warsaw. One hundred and fifty IBS subjects were randomly selected for serological tests – in each patient, serum IgA autoantibodies against tissue transglutaminase (anti-tTG) and gliadin (AGAs) concentration were determined. These tests were also performed among 50 healthy subjects who served as the control group. In 20 patients with positive serological tests results for celiac disease the duodenoscopy with duodenal mucosa biopsy was performed.

Results: The incidence of positive serological test results for celiac disease was significantly higher in IBS patients compared to healthy control (32 vs. 0, p < 0.001). Duodenal mucosa histology in all patients who agreed to duodenoscopy (n = 20) was normal.

Conclusions: In IBS patients, gluten intolerance occurs significantly more often than in the general population, so it is advisable to perform serological tests for celiac disease in these patients. The most common celiac disease form in persons with IBS is the latent.