Czynniki ryzyka i czynniki chroniące związane z problemami internalizacyjnymi młodzieży w okresie późnego dorastania

Cel
Problemy internalizacyjne to trudności emocjonalne i behawioralne charakteryzujące się dominującym poczuciem dyskomfortu psychicznego i somatycznego. Problemy te, w mniejszym lub większym nasileniu, mogą wystąpić u młodzieży w okresie adolescencji. Z tego względu istotne jest pogłębienie wiedzy na temat uwarunkowań tych trudności. Celem badań była analiza czynników ryzyka oraz czynników, które ograniczają u młodzieży w późnym okresie dojrzewania rozwój problemów internalizacyjnych, takich jak symptomy depresji, zaniżona samoocena oraz doświadczanie negatywnych stanów emocjonalnych.

Metody
W badaniach podłużnych wzięło udział 511 uczniów warszawskich szkół ponadgimnazjnych. Pierwszy pomiar zrealizowany został w 2013 roku, drugi w 2015 roku. Badania przeprowadzono metodą audytoryjną w klasach szkolnych.

Wyniki
Wyniki analiz z wykorzystaniem uogólnionych modeli liniowych (GENLIN) z rozkładem gamma wskazują na istotne statystycznie związki pomiędzy problemami internalizacyjnymi młodzieży w wieku około 18 lat a badanymi dwa lata wcześniej predyktorami. Czynnikami sprzyjającymi depresyjności były płeć (żeńska), doświadczanie stresu w domu oraz nadmierne korzystanie z internetu. Czynnikami chroniącymi w przypadku depresyjności okazały się aktywność fizyczna i wsparcie ze strony rodziców. Niska samoocena była powiązana z płcią (żeńską) oraz doświadczaniem stresu w domu. Wyższa samoocena wiązała się ze wsparciem rodziców, dobrymi relacjami z rówieśnikami i aktywnością fizyczną. Doświadczanie negatywnych stanów emocjonalnych było związane z płcią (żeńską), nadmiernym korzystaniem z internetu, stresem w szkole oraz w domu, a także przyjmowaniem leków uspokajających i nasennych. Czynnikiem chroniącym przed negatywnymi stanami emocjonalnymi okazała się aktywność fizyczna.

Wnioski
Wyniki świadczące o ochronnym znaczeniu aktywności fizycznej wskazują, że zachęcanie nastolatków do takiej aktywności może być wartościową strategią w profilaktyce depresji i innych problemów emocjonalnych młodzieży.



Purpose
Internalizing problems are emotional and behavioural difficulties characterized by a dominant sense of mental and physical discomfort. These problems, with more or less severity, can occur during adolescence. For this reason it is important to broaden our knowledge of the factors associated with these kinds of difficulties. The aim of the study was to analyse the risk and protective factors associated with the development of internalizing problems such as symptoms of depression, low self-esteem and negative emotional states in late adolescence.

Methods
Longitudinal studies were conducted among students attending Warsaw high schools (N = 511). The baseline was carried out in 2013 and the follow-up in 2015. A self-administered anonymous questionnaire was completed during school lessons to that end.

Results
The results of generalized linear models (GENLIN) with gamma distribution indicated a statistically significant relationship between the internalization problems of 18 year-olds and the predictors measured two years earlier. Risk factors for depression were gender (female), stress in the family and excessive internet use. Protective factors were physical activity and parental support. Low self-esteem was associated with gender (female) and stress in the family. Higher self-esteem was associated with parental support, good relations with peers and physical activity. Experiencing negative emotional states were associated with gender (female), excessive use of the internet, stress at school and at home as well as the use of sedatives and sleeping pill. Physical activity turned out to be a factor protecting against negative emotional states.

Conclusions
The results showing the importance of physical activity indicate that encouraging adolescents to be active could be a valuable strategy in the prevention of depression and other youth internalizing problems.